تدوین اصول فقه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تدوین اصول فقه به بحث پیرامون اولین تدوین کننده اصول فقه اطلاق می‌شود.

---

از آن جا که اصول فقه، مقدمه فقه است، از قرن اول چنین علمی میان مسلمانان وجود داشته، گر چه تدوین آن در قرن دوم صوت گرفته است.

---

در این که اولین تدوین کننده علم اصول فقه چه کسی است، اختلاف وجود دارد؛ بسیاری از اصولیون شیعه معتقدند پایه گذار علم اصول، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بوده اند. که قواعد اصول را بر اصحاب خود املا می‌کردند.

---

ازآن جا که در عصر حضور آن بزرگواران، شیعه نیازی به تدوین آن علم نمی دید، کمتر به امر تدوین پرداخت، ولی در دوران غیبت ائمه (ع) تألیفات اصولی شیعه فزونی یافت. برخی از عالمان شیعی که تا زمان مرحوم " شیخ طوسی "، در علم اصول تألیفاتی داشته اند عبارت اند از:" ابوسهل نوبختی "، " حسن بن موسی نوبختی "، "محمد بن احمد بن جنید اسکافی "، "ابو عقیل عمانی "، ابو منصور صرام نیشابوری "، " محمد بن احمد بن داود بن علی بن حسن "، " شیخ مفید " و " سید مرتضی ".

---

برخی از صاحب نظران، نخستین مصنف این علم را " هشام بن حکم" از اصحاب و شاگردان امام صادق(ع) می دانند که رساله ای در مورد مباحث الفاظ تدوین کرد. برخی دیگر هم چون " سیوطی " این عنوان را به "شافعی" نسبت می دهندکه کتاب " الرسالة " را تدوین نمود. برخی از اصولیون حنفی، " ابوحنیفه " را اولین تدوین کننده علم اصول می‌دانند.

---