• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تجاوز (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تجاوز به معنی گذشتن از حد در ابواب مختلف فقه آمده است.



اگر گذشتن از حد نسبت به دیگران باشد از آن به تعدی و ظلم تعبیر مى‌شود. چنان‌که از تجاوز نسبت به افعال انسان در ارتباط با خودش به افراط ، اسراف و تبذیر تعبیر مى‌شود. این عنوان به مناسبت در بابهایى نظیر طهارت، صلات، صوم، حج، جهاد و دیات به کار رفته است.


اگر خون دیدن زن از ده روز تجاوز کند، مازاد بر ده روز حکم حیض ندارد، بلکه استحاضه بوده و محکوم به احکام آن است .
اگر نجاست مخرج غائط از حد معمول تجاوز کند، با سنگ و پارچه و مانند آن پاک نمى‌شود بلکه تنها با آب پاک مى‌گردد .
[۴] العروة الوثقى ج۱، ص ۱۷۲.
به نظر مشهور در شستن دستها و صورت در وضو، تجاوز از دو بار، بدعت و حرام است.


براى کسى که قصد ورود به مکه را دارد تجاوز از میقات جز در موارد استثنا شده، بدون احرام جایز نیست.
[۶] مناسک حج -امام خمینى-ص ۵۹.




در نهی از منکر تجاوز از حد نیاز در توسل به زور حرام است


دیه قتل برده- اعم از غلام و کنیز- تا زمانى که از مقدار دیه انسان آزاد فراتر نرفته، قیمت آن است و در صورت تجاوز از مقدار دیه حر، دیه آن به اندازه دیه فرد آزاد خواهد بود


اگر مکلف در به جا آوردن جزئی از عبادت پس از تجاوز از محل آن شک کند- مثلا در نماز پس از به جا آوردن سجده شک کند رکوع را گزارده یا نه- براساس قاعده تجاوز از محل، نباید به شک خود اعتنا کند و بر این شک هیچ اثرى مترتّب نیست. ملاک قاعده تجاوز، شک در اتیان جزء است نه شک در صحت با احراز وجود آن.


۱. منتقی الاصول ج ۴، ص۴۴۵.    
۲. المبسوط ج۱، ص۶۹.    
۳. جواهر الکلام ج۲، ص۲۸.    
۴. العروة الوثقى ج۱، ص ۱۷۲.
۵. جواهر الکلام ج۲، ص۲۷۹.    
۶. مناسک حج -امام خمینى-ص ۵۹.
۷. مستمسک العروة ج۱۱،ص ۳۰۵- ۳۰۶.    
۸. حول مسائل الحج –گلپایگانی- ص۳۳.    
۹. مأة قاعدة فقهیة ص ۸۴.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص ۳۵۴.    


رده‌های این صفحه : افراط و تفریط | حج | طهارت | فقه | قواعد فقهی




جعبه ابزار