• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تبیع (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: تبیع (ابهام‌زدایی).

گوساله یک ساله را تَبیع می‌گویند و از این عنوان در باب زکات و حج سخن رفته است.



تبیع، گوساله نر و تبیعه، گوساله ماده یک ساله است.
تبیع به مطلق گوساله ـ اعم از نر و ماده ـ نیز تعریف شده است.


در هر سى رأس گاو ـ با تحقّق شرایط ـ یک تبیع یا تبیعه زکات داده مى‌شود. بنابر این در شصت رأس گاو، دو تبیع یا تبیعه، در نود رأس، سه تبیع یا تبیعه ـ و همین طور به بالا ـ پرداخت مى‌شود.

۲.۱ - دیدگاه امام خمینی

«بنت مخاض» شتر ماده‌ای است که در سال دوم داخل شده است. و همچنین است «تبیع‌» و «تبیعه‌» (که گوساله نر یا ماده‌ای است که در سال دوم داخل شده) ‌.
شرایط وجوب زکات چهارپایان - علاوه بر شرایط عمومی گذشته - چهار چیز است: نصاب، چریدن، گذشتن سال و کاری نبودن آن‌ها.
در گاو - که گاومیش را هم شامل می‌شود - دو نصاب است: «سی» و «چهل»، در هر «سی» تا یک تبیع‌ یا تبیعه‌ است. و در هر «چهل» تا، یک مسنه. و در اینجا (نیز) باید تا جایی که ممکن است مطابقت را رعایت کند؛ پس در «سی» تا، یک تبیع‌ یا تبیعه‌ است و در «چهل» تا یک مسنه، و تا به شصت نرسد چیزی نیست؛ و همین که به شصت رسید وقتی سی تا سی تا، و یا چهل تا چهل تا، و یا هر دو با هم حساب شود، مطابق نشدن در اعداد اصلی تصوّر نمی‌شود. پس در شصت تا، با سی حساب می‌شود و دو تبیع‌ پرداخت می‌گردد. و در هفتاد تا، با سی و چهل حساب می‌شود، پس یک تبیع‌ و یک مسنه پرداخت می‌گردد. و در هشتاد تا، دو چهل تا حساب می‌شود و دو مسنه پرداخت می‌گردد. و در نود تا، سه تا سی تا حساب می‌شود و سه تبیع پرداخت می‌گردد. و در صد تا، دو سی تا و یک چهل تا حساب می‌شود و دو تبیع و یک مسنه پرداخت می‌گردد. و در صد و ده تا، دو چهل تا، و یک سی تا حساب می‌شود. و در صد و بیست تا، مخیّر است که چهار سی تا و یا سه چهل تا حساب کند.


در قربانی حج، ثَنیّ کفایت مى‌کند. مشهور، ثنى را به تبیع تعریف کرده‌اند. مقابل مشهور برخى ثنى را به گاو دوساله تعریف کرده‌اند.


۱. جواهر الکلام ج۱۵، ص۱۲۴.    
۲. جواهر الکلام ج۱۵، ص۱۱۵.    
۳. جواهر الکلام ج۱۵، ص۱۱۴-۱۱۵.    
۴. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریر الوسیلة، ج۱، ص۳۳۴، کتاب الزکاة، الفصل الاول فی زکاة الانعام، القول فی النصاب، مسالة۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۳۴ ه. ق.    
۵. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریر الوسیلة، ج۱، ص۳۳۲، کتاب الزکاة، الفصل الاول فی زکاة الانعام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۳۴ ه. ق.    
۶. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریر الوسیلة، ج۱، ص۳۳۲، کتاب الزکاة، الفصل الاول فی زکاة الانعام، القول فی النصاب، مسالة۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۳۴ ه. ق.    
۷. جواهر الکلام ج۱۹، ص۱۳۶-۱۳۸.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۳۴۵.    
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۲، ص۳۴۵.    
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    






جعبه ابزار