• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بی‌بی حکیمه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



بی‌بی حکیمه، دهستان، ده، زیارتگاه و منطقه‌ای نفت خیز در شهرستان گچساران، استان کهگیلویه و بویراحمد است




دهستان بی‌بی حکیمه در بخش مرکزی، در جنوب شهرستان گچساران واقع است.



کوه سفید در شمال آبادی بی‌بی حکیمه، کوه حُوش در جنوب شرقی و کوه «قیر دره سی» در شمال آبادی بابا کلان (مرکز دهستان) قرار دارند.
رود زهره در آن جریان دارد.



ازگیا، گل گاوزبان، خاکشیر، بادام کوهی، گز، آویشن و علوفه دارد.



از زیا دارای شغال، گرگ، روباه، خرگوش، قوچ، میش، کبک، بز کوهی، گراز و خرس است.



محصول عمده آن غلات و مرکبات است و از صنایع دستی، جاجیم بافی، گلیم بافی و فرشبافی با طرح و نقشه محلی دارد.



اهالی عمدتاً از طوایف کشکولی، لُر، شول و دشتستانی‌اند.
[۱] حسن حبیبی فهلیانی، ممسنی در گذرگاه تاریخ، ج۱، ص۲۵۹، شیراز ۱۳۷۱ ش.




راه دوگنبدان به باباکلان از بی‌بی حکیمه می‌گذرد.
[۲] جغرافیای کامل ایران، تهران: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، ج۲، ص۱۰۰۴، ۱۳۶۶ ش.

در ۱۳۲۹ ش بی‌بی حکیمه دهی از دهستان ماهور در شهرستان کازرون بود.
[۳] اداره کل آمار و ثبت احوال، ج ۲، ص ۳۲۶، ایران، وزارت کشور، اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، تهران ۱۳۲۹ ش.
[۴] حسینعلی رزم آرا، فرهنگ جغرافیائی ایران (آبادیها)، ج۷، ص۴۲، ج ۷: استان هفتم (فارس)، تهران ۱۳۳۰ ش.




طبق تصویبنامه هیئت وزیران در ۱۳۶۹ ش، دهستان بی‌بی حکیمه به مرکزیت ده باباکلان در بخش مرکزی شهرستان گچساران تشکیل شد.
[۵] ایران، قوانین و احکام، ج۱، ص۷۹۷ـ ۷۹۸، مجموعه قوانین و مقررات مربوط به وزارت کشور: از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان سال ۱۳۶۹، تهران ۱۳۷۰ ش.


۸.۱ - ارتفاع آبادی


آبادی بی‌بی حکیمه در این دهستان، در ارتفاع ۳۵۰ متری در ۲۷ کیلومتری مغرب آبادی باباکلان، و در دامنه جنوبی کوه سفید واقع است.

۸.۲ - ارتباط با مرکز


این دهستان از طریق دوگنبدان به یاسوج (مرکز استان) و بهبهان مرتبط است.



زیارتگاه بی‌بی حکیمه در ده بی‌بی حکیمه قرار دارد.

۹.۱ - بنای زیارتگاه


بنای آن از دوره اسلامی و احتمالاً در محل معبدی از روزگاران ایلامی ساخته شده است.

۹.۲ - بی بی حکیمه


به روایتی بی‌بی حکیمه یکی از خواهران امام رضا علیه‌السلام بوده است.
[۶] احمد اقتداری، خوزستان و کهگیلویه و ممسنی: جغرافیای تاریخی و آثار باستانی، ج۱، ص۳۴۳، تهران ۱۳۵۹ ش.
[۷] حسن حبیبی فهلیانی، ممسنی در گذرگاه تاریخ، ج۱، ص۲۵۵، شیراز ۱۳۷۱ ش.

فسائی
[۸] حسن بن حسن فسائی، فارسنامه ناصری، ج۲، ص۱۴۹۸، چاپ منصور رستگار فسائی، تهران ۱۳۶۷ ش.
در دوره ناصری بی‌بی حکیمه را بقعه امامزاده ضبط کرده است که چند خانه در کنار آن بقعه برای خدمتکاران امامزاده بنا شده بود.

۹.۳ - چشمه آب گرم


زیارتگاه بی‌بی حکیمه چشمه‌ای (آب گرم) به همین نام دارد
[۹] نورمحمد مجیدی کرائی، تاریخ و جغرافیای کوهگیلویه و بویراحمد، ج۱، ص۴۶، تهران ۱۳۷۱ ش.
و همه ساله زائران بسیار از دور و نزدیک به زیارت آن می‌آیند.
[۱۰] احمد اقتداری، خوزستان و کهگیلویه و ممسنی: جغرافیای تاریخی و آثار باستانی، ج۱، ص۳۴۳، تهران ۱۳۵۹ ش.
[۱۱] حسن حبیبی فهلیانی، ممسنی در گذرگاه تاریخ، ج۱، ص۲۵۵، شیراز ۱۳۷۱ ش.




ذخایر نفتی بی‌بی حکیمه در ۱۳۴۱ ش کشف گردید و طبق بررسی‌های دقیق یکی از عظیم ‌ترین و غنی ‌ترین منابع نفتی دنیاست.

۱۰.۱ - تفکیک گاز از نفت


در همان سال برنامه جاده سازی، حفر چندین چاه و احداث واحدهای تفکیک گاز برای این محوطه آغاز و به اجرا درآمد.
[۱۲] جغرافیای کامل ایران، تهران: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، ج۲، ص۱۰۰۱، ۱۳۶۶ ش.

بی بی حکیمه دارای دو واحد تفکیک گاز از نفت است.

۱۰.۲ - واحد شماره یک


واحد شماره یک بی‌بی حکیمه (در ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی گچساران) در ۱۳۴۳ ش تأسیس و راه اندازی شد که نفت پانزده حلقه چاه به این واحد می‌رسد و فرآورده های آن نفت سنگین و سبک است.

۱۰.۳ - واحد شماره دو


احداث واحد شماره دو بی‌بی حکیمه (در ۶۵ کیلومتری جنوب منطقه گچساران) در ۱۳۴۶ ش آغاز شد.
اکنون تعداد هشت حلقه چاه، نفت مورد نیاز این واحد را تأمین می‌کند.

۱۰.۴ - ارسال نفت به خارک


نفت خام تولیدی هر دو واحد به وسیله تلمبه خانه گُوره به خارک فرستاده می‌شود.
[۱۳] ایران، وزارت نفت، وزارت نفت در یک نگاه، ج۱، ص۵۸، تهران ۱۳۶۹ ش.




(۱) اطلس راههای ایران، تهران: گیتاشناسی، ۱۳۷۴ ش.
(۲) احمد اقتداری، خوزستان و کهگیلویه و ممسنی: جغرافیای تاریخی و آثار باستانی، تهران ۱۳۵۹ ش.
(۳) ایران، قوانین و احکام، مجموعه قوانین و مقررات مربوط به وزارت کشور: از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان سال ۱۳۶۹، تهران ۱۳۷۰ ش.
(۴) ایران، وزارت کشور، اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، تهران ۱۳۲۹ ش.
(۵) ایران، وزارت کشور معاونت سیاسی و اجتماعی دفتر تقسیمات کشوری، سازمان تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران، تهران ۱۳۷۷ ش.
(۶) ایران، وزارت نفت، وزارت نفت در یک نگاه، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۷) جغرافیای کامل ایران، تهران: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، ۱۳۶۶ ش.
(۸) حسن حبیبی فهلیانی، ممسنی در گذرگاه تاریخ، شیراز ۱۳۷۱ ش.
(۹) حسینعلی رزم آرا، فرهنگ جغرافیائی ایران (آبادیها)، ج ۷: استان هفتم (فارس)، تهران ۱۳۳۰ ش.
(۱۰) سازمان جغرافیائی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، فرهنگ جغرافیائی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران، ج ۹۱: بهبهان، تهران ۱۳۷۰ ش.
(۱۱) حسن بن حسن فسائی، فارسنامه ناصری، چاپ منصور رستگار فسائی، تهران ۱۳۶۷ ش.
(۱۲) نورمحمد مجیدی کرائی، تاریخ و جغرافیای کوهگیلویه و بویراحمد، تهران ۱۳۷۱ ش.


 
۱. حسن حبیبی فهلیانی، ممسنی در گذرگاه تاریخ، ج۱، ص۲۵۹، شیراز ۱۳۷۱ ش.
۲. جغرافیای کامل ایران، تهران: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، ج۲، ص۱۰۰۴، ۱۳۶۶ ش.
۳. اداره کل آمار و ثبت احوال، ج ۲، ص ۳۲۶، ایران، وزارت کشور، اداره کل آمار و ثبت احوال، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، تهران ۱۳۲۹ ش.
۴. حسینعلی رزم آرا، فرهنگ جغرافیائی ایران (آبادیها)، ج۷، ص۴۲، ج ۷: استان هفتم (فارس)، تهران ۱۳۳۰ ش.
۵. ایران، قوانین و احکام، ج۱، ص۷۹۷ـ ۷۹۸، مجموعه قوانین و مقررات مربوط به وزارت کشور: از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان سال ۱۳۶۹، تهران ۱۳۷۰ ش.
۶. احمد اقتداری، خوزستان و کهگیلویه و ممسنی: جغرافیای تاریخی و آثار باستانی، ج۱، ص۳۴۳، تهران ۱۳۵۹ ش.
۷. حسن حبیبی فهلیانی، ممسنی در گذرگاه تاریخ، ج۱، ص۲۵۵، شیراز ۱۳۷۱ ش.
۸. حسن بن حسن فسائی، فارسنامه ناصری، ج۲، ص۱۴۹۸، چاپ منصور رستگار فسائی، تهران ۱۳۶۷ ش.
۹. نورمحمد مجیدی کرائی، تاریخ و جغرافیای کوهگیلویه و بویراحمد، ج۱، ص۴۶، تهران ۱۳۷۱ ش.
۱۰. احمد اقتداری، خوزستان و کهگیلویه و ممسنی: جغرافیای تاریخی و آثار باستانی، ج۱، ص۳۴۳، تهران ۱۳۵۹ ش.
۱۱. حسن حبیبی فهلیانی، ممسنی در گذرگاه تاریخ، ج۱، ص۲۵۵، شیراز ۱۳۷۱ ش.
۱۲. جغرافیای کامل ایران، تهران: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، ج۲، ص۱۰۰۱، ۱۳۶۶ ش.
۱۳. ایران، وزارت نفت، وزارت نفت در یک نگاه، ج۱، ص۵۸، تهران ۱۳۶۹ ش.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بی بی حکیمه»، شماره۲۳۵۸.    






جعبه ابزار