ایمان و تبری از دشمنان دین (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

از اثرات و نشانه‌های ایمان به خدا تبری و بیزاری و عدم محبت نسبت به دشمنان خدا می‌باشد.

---

تبری از دشمنان دین، حتی خویشاوندان، نشانه ایمان به خدا می‌باشد:
لا تجد قومـا یؤمنون بالله والیوم الاخر یوادون من حاد الله ورسوله ولو کانوا ءاباءهم او ابناءهم او اخونهم او عشیرتهم اولـئک کتب فی قلوبهم الایمـن...

---

در آخرین آیه مورد بحث که آخرین آیه از سوره مجادله، و از کوبنده‌ترین آیات قرآن است، به مؤمنان هشدار می‌دهد که جمع میان محبت خدا و محبت دشمنان خدا در یک دل ممکن نیست، و باید از میان این دو یکی را برگزینند، اگر راستی مؤمن‌اند باید از دوستی دشمنان خدا بپرهیزند و الا ادعای مسلمانی نکنند می‌فرماید: هیچ گروهی را که ایمان به خدا و روز قیامت دارد نمی‌یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندان آنها باشند (لا تجد قوما یؤمنون بالله و الیوم الآخر یوادون من حاد الله و رسوله و لو کانوا آباءهم او ابناءهم او اخوانهم او عشیرتهم).
آری در یک دل دو محبت متضاد نمی‌گنجد، و آنها که دم از هر دو می‌زنند یا ضعیف الایمان‌اند، و یا منافق، و لذا می‌بینیم که در غزوات اسلامی در صف مخالف جمعی از بستگان و خویشاوندان مسلمین بودند، ولی چون خطشان را از خط الهی جدا کرده، و به صفوف دشمنان حق پیوسته بودند، با آنها پیکار کردند، و حتی جمعی از آنها را کشتند. محبت پدران و فرزندان و برادران و اقوام بسیار خوب است، و نشانه زنده بودن عواطف انسانی است، اما هنگامی که این محبت رو در روی محبت خدا قرار گیرد ارزش خود را از دست می‌دهد. البته افراد مورد علاقه انسان تنها این چهار گروه که در آیه ذکر شده‌اند نمی‌باشد، ولی اینها نزدیکترین افراد انسان‌اند، و با توجه به آنها حال بقیه نیز روشن می‌شود.
لذا در آیه مورد بحث سخنی از همسران و اموال و تجارت و خانه‌های مورد علاقه به میان نیامده، در حالی که در آیه ۲۴ سوره توبه همه اینها مورد توجه قرار گرفته، می‌فرماید: قل ان کان آباؤکم و ابناؤکم و اخوانکم و ازواجکم و عشیرتکم و اموال اقترفتموها و تجارة تخشون کسادها و مساکن ترضونها احب الیکم من الله و رسوله و جهاد فی سبیله فتربصوا حتی یاتی الله بامره و الله لا یهدی القوم الفاسقین:
بگو اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و قبیله شما، و اموالی که به دست آورده‌اید، و تجارتی که از کسادش می‌ترسید، و مساکن مورد علاقه شما، در نظرتان از خدا و پیامبرش و جهاد در راه او محبوبتر است در انتظار این باشید که خدا عذابش را بر شما نازل کند، خدا جمعیت نافرمانبردار را هدایت نمی‌کند.
دلیل دیگر عدم ذکر امور دیگر در آیه مورد بحث ممکن است شان نزول‌هایی باشد که برای آیه ذکر کرده‌اند، از جمله اینکه: حاطب بن ابی بلتعه، نامه‌ای به اهل مکه نوشت و به آنها هشدار داد که ممکن است رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) برای فتح مکه حرکت کند، هنگامی که این مساله برملا شد عذر آورد که من اقوامی در مکه در چنگال کفار دارم خواستم به مردم مکه خدمتی کنم تا اقوامم در امان باشند!.
بعضی نیز گفته‌اند: آیه درباره عبدالله بن ابی نازل شده که فرزندی با ایمان داشت، روزی دید پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) آب می‌نوشد عرض کرد کمی از آب را در ظرف بگذارید تا به پدرم بدهم شاید خدا قلبش را پاک کند، هنگامی که نیم خورده آب نوشیدنی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) را برای او آورد او از نوشیدن خودداری کرد و حتی جمله بسیار زشت و زننده و توهین آمیزی نسبت به رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) گفت، پسرش نزد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) آمد و اجازه قتل پدر را خواست، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) اجازه نداد و فرمود: با او مدارا کن (ولی در دل از اعمال او بیزار باش).

---