• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ایشان مدلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ایشان مدلی، یا احسان مدلی، شیخ مدلی، ایشان محمدعلی و ملقب به خلیفه کبیر از مشایخ مبارز ترکستان در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری/ نوزدهم میلادی بود.



وی در ۱۸۵۶ در اندیجان به دنیا آمد. از زندگی او اطلاعی در دست نیست اما مسلم است که وی از بزرگان طریقت صوفیان نقشبندی بود. به دنبال اشغال ترکستان از سوی روسیه در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، مقاومت‌های ضد استعماری از دهه هشتاد آن قرن با انگیزه « جهاد » بر ضد «کفار» به رهبری روحانیون و مشایخ طریقت‌های صوفیه نقشبندیه آغاز گردید که «ایشان مدلی» از جمله آنان بود.

۱.۱ - مجاهدت

وی در ۱۸۸۴ به زیارت مکه رفت و پس از بازگشت، مؤسسات خیریه‌ای برای کمک به فقرا بنیان گذارد. بخشی از پیروان او را روحانیون ناراضی از سلطه روسیه و صاحب منصبان پیشین، تشکیل می‌دادند. در ۱۳۱۶ ق/ ۱۸۹۸ وی با گردآوردن بیش از دو هزار جنگجوی مسلح، اعلام جهاد با اشغالگران روسی داد. آنها خواستار سرنگوی سیطره روس‌ها بر دره فرغانه بودند. نیروهی وی به پادگان نظامی روس‌ها در اندیجان حمله بردند اما او پس از برخی موفقیت‌های اولیه شکست خورد و سپس دستگیر و در همان سال (۱۸۹۸) اعدام شد.
احتمال دارد که وی همان دوکچی ایشان باشد.
[۱] آسیای میانه، مجموعه مقالات تاریخی، ص۹۳.
[۲] اقوام مسلمان در اتحاد شوروی، ۱۳، ۳۴۴.
[۳] تاریخ جوامع اسلامی، قرن نوزدهم و بیستم، ج۲، ص۹۷۲.
[۴] مسلمانان شوروی، گذشته، حال، آینده، ص۱۱۶-۱۱۷.
[۵] «اسلام در آسیای میانه»، نامه فرهنگ، س۳، ص۱۷۱.



۱. آسیای میانه، مجموعه مقالات تاریخی، ص۹۳.
۲. اقوام مسلمان در اتحاد شوروی، ۱۳، ۳۴۴.
۳. تاریخ جوامع اسلامی، قرن نوزدهم و بیستم، ج۲، ص۹۷۲.
۴. مسلمانان شوروی، گذشته، حال، آینده، ص۱۱۶-۱۱۷.
۵. «اسلام در آسیای میانه»، نامه فرهنگ، س۳، ص۱۷۱.



دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله «ایشان مَدْلی».    



جعبه ابزار