• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ایجاب قضیه شرطیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ایجاب قضیه شرطیه یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای حکم به وجود اتصال یا انفصال میان مقدم و تالی است.


هرگاه حکم در قضيه به ايجاب يا سلب نسبت محمول به موضوع باشد مشروط به شرط و قيدى، آن قضيه را شرطيه نامند؛ مانند «اگر آفتاب برآيد روز موجود باشد».
[۱] سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۳، ص۱۵۰۳.    
ایجاب قضیه شرطیه عبارت است از: حکم به وجود پیوستگی و اتصال میان مقدم و تالی (در قضیه شرطیه متصله)،
[۲] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۳۴.    
[۳] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۴۱.    
[۴] سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۳، ص۱۵۰۳.    
مانند: اگر آفتاب طلوع کرده باشد روز موجود است
[۵] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۱۵.    
و یا حکم به وجود جدایی و انفصال بین دو یا چند نسبت (در قضیه شرطیه منفصله)،
[۶] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۴۱.    
[۷] سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۳، ص۱۵۰۳.    
مانند: این عدد یا زوج است یا فرد.
[۸] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۷۹.    
قسم اول را «ایجاب قضیه متصله»،
[۹] سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۱، ص۳۵۷.    
و قسم دوم را «ایجاب قضیه منفصله» هم می‌گویند.
[۱۰] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۱۵.    
[۱۱] ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۷۳.
[۱۲] ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۷۶.
[۱۳] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، دانش‌نامه علائی، ص۳۴.    
[۱۴] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، دانش‌نامه علائی، ص۵۰.    
[۱۵] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۴.
[۱۶] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۵.


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، دانش‌نامه علائی.    
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة.    
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات.    
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة.
• سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی.    
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۳، ص۱۵۰۳.    
۲. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۵۳۴.    
۳. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۴۱.    
۴. ↑ سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۳، ص۱۵۰۳.    
۵. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۱۵.    
۶. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۴۱.    
۷. ↑ سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۳، ص۱۵۰۳.    
۸. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۷۹.    
۹. ↑ سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۱، ص۳۵۷.    
۱۰. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۱۵.    
۱۱. ↑ ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۷۳.
۱۲. ↑ ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۷۶.
۱۳. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، دانش‌نامه علائی، ص۳۴.    
۱۴. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، دانش‌نامه علائی، ص۵۰.    
۱۵. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۴.
۱۶. ↑ خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۵.


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ایجاب قضیه شرطیه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۱/۳۰.    



جعبه ابزار