اکثریت ظالمان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
با توجه به
آیات قرآن کریم اکثریت ستم پیشگان از آینده شوم خویش ناآگاه هستند.
وان للذین ظـلموا عذابا دون ذلک و لـکن اکثرهم لایعلمون.(و در
حقیقت، غير از اين (مجازات)، عذابى (ديگر) براى كسانى كه
ظلم كرده‌اند خواهد بود، ولى بيشترشان نمى‌دانند (كه آن عذاب چيست).)
بعيد نيست كه مراد از"
عذاب غير از آن عذاب"،
عذاب قبر باشد و جمله" وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ"اشعارى دارد به اينكه در بين
کفار و مكذبين كسانى بوده‌اند كه به حقانيت
دعوت اسلام و به اينكه ستمكاران عذاب دارند، آگاه بودند، و ليكن در عين آگاهى، بر
کفر و
تکذیب خود اصرار مى‌ورزيدند، اين بود نظر ما در باره عذاب ديگر. بعضى هم گفته‌اند: مراد از آن عذاب روز
بدر است،
و ليكن ذيل
آیه كه مى‌فرمايد: بيشترشان نمى‌دانند آن طور كه بايد با اين
تفسیر سازگار نيست، (براى اينكه از كفار هيچ كس نمى‌دانست
جنگ بدری پيش مى‌آيد و فلانى و فلانى كشته مى‌شوند).
ناخشنودی اکثریت ظالمان مجرم از
حق از
آیات زیر استفاده می شود.
وما ظـلمنـهم ولـکن کانوا هم الظـلمین زخرف(و ما بر ايشان
ستم نكرديم، بلكه خود ستمكار بودند.)
ونادوا یـمــلک لیقض علینا ربک قال انکم مکثون(و فرياد كشند: «اى مالك، (بگو:) پروردگارت جان ما را بستاند.» پاسخ دهد: « شما ماندگاريد.»)
لقد جئنـکم بالحق ولـکن اکثرکم للحق کـرهون.(قطعاً حقيقت را برايتان آورديم، ليكن بيشتر شما
حقیقت را خوش نداشتيد.)
منظور از كلمه مالك همان دربان
دوزخ است كه در اخبار و
روایات عامه و خاصه نيز به اين نام ناميده شده. مجرمين، مالك دوزخ را خطاب مى‌كنند و آنچه را كه بايد از
خدا بخواهند از او مى‌خواهند، و اين بدان جهت است كه اهل دوزخ محجوب از خدا هستند، هم چنان كه در جاى ديگر فرموده:" كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ"
، و نيز فرموده:" قالَ اخْسَؤُا فِيها وَ لا تُكَلِّمُونِ"
. پس معناى
آیه مورد بحث اين مى‌شود: مجرمين از مالك دوزخ درخواست مى‌كنند كه او از خدا درخواست كند كه مرگشان را برساند.
از ظاهر آيه ۷۸
سوره زخرف برمى‌آيد كه تتمه كلام مالك دوزخ باشد كه از زبان
ملائکه - كه خود او نيز از آنها است- مى‌گويد: ما در
دنیا برايتان حق را آورديم، اما شما از
حق كراهت داشتيد. بعضى
از مفسرين گفته‌اند: كلام خداى تعالى است، ولى اين احتمال بعيد است، چون در آيات قبل گفتيم كه اهل دوزخ از پروردگارشان محجوبند، و خدا با ايشان تكلم نمى‌كند. و خطاب" كم" در آيه شريفه به دوزخيان است، بدان جهت كه انسانند، در نتيجه معنايش اين است كه: ما براى شما انسانها حق آورديم، ولى بيشتر شما- كه همان مجرمانند- از حق كراهت داشتيد. بعضى
از
مفسرین گفته‌اند: مراد از" حق" مطلق حق است، هر چه مى‌خواهد باشد، و بيشتر دوزخيان از هر چيزى كه مصداق حق بود كراهت و
تنفر داشتند. و اما حقى كه معهود اذهان است، يعنى
دین حق كه همان
توحید و
قرآن است، تمامى دوزخيان از آن كراهت و تنفر داشتند نه بيشتر آنان. و منظور از اينكه فرمود از حق كراهت داشتيد، كراهت بحسب طبع ثانوى است كه در اثر ارتكاب پى در پى گناهان در آدمى پيدا مى‌شود، چون هيچ بشرى نيست كه بر حسب طبع خدادادى و
فطرت اوليش از حق كراهت داشته باشد، زيرا خداى تعالى فطرت
بشر را بر اساس حق نهاده، و اگر غير اين بود و افرادى به حسب طبع خدا داديشان متنفر از حق مى‌بودند، ديگر
تکلیف كردنشان به پذيرفتن حق، تكليف به ما لا يطاق و غير معقول بود،
قرآن کریم هم تمامى افراد بشر را مطبوع به يك طبع، و مفطور به يك فطرت مى‌داند، و مى‌فرمايد: " لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ"
و نيز مى‌فرمايد:" وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها"
. از آيه مورد بحث اين نكته استفاده مى‌شود كه ملاك در
سعادت بشر تنها و تنها پذيرفتن حق، و ملاك در شقاوتش رد كردن حق است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۱۸۰، برگرفته از مقاله «اکثریت ظالمان».
