اهل کتاب (اصطلاحات نظامی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اهل کتاب، در اصطلاح فقه نظامی به پیروان آیین
یهود،
مسیحیت و
مجوسیت می‌گویند.
قرآن نیز به معرفی اهل کتاب پرداخته و حکم به پیکار با آنها داده مگر در صورتی‌که
اسلام بیاورند و
جزیه پرداخت کنند.
اهل کتاب در لغت یعنی کسانی که دارای
کتاب آسمانی هستند.
در
اصطلاح به پیروان آیین یهود، مسیحیت و مجوسیت می‌گویند.
خداوند متعال می‌فرماید:
«قاتِلُوا الَّذینَ لایُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لابِالْیَوْمِ الْاخِرِ وَ لایُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ‌اللَّهُ وَ رَسُولَهُ وَ لا یَدینُونَ دینَ الْحَقِّ بِاللَّهِ مِنَ الَّذینَ اوتُوا الْکِتابَ حَتَّی یُعْطُوا الْجِزْیَةَ عَنْ یَدٍ وَ هُمْ صاغِرُونَ؛ با کسانی که از اهل کتابند و به خدا و
روز جزا ایمان نمی‌آورند و آنچه را که خدا و رسولش
حرام کرده، حرام نمی‌دانند و به دین حق نمی‌گروند، کارزار کنید تا اینکه با دست خود و با ذلت جزیه بپردازند.»
قرآن در معرفی اهل کتاب می‌فرماید:
«انَّ الَّذینَ امَنُوا وَ الَّذینَ هادُوا وَ الْصابِئینَ وَ النَّصاری وَ الَمجُوسَ وَ الَّذینَ اشْرَکُوا...؛ کسانی که ایمان آوردند و کسانی که بر دین یهود،
صابئین و نصارا و مجوس باقی مانند و کسانی که
شرک ورزیدند.»
این آیه یهودیان، صابئین، نصارا و مجوس را اهل کتاب معرفی می‌کند که دارای
شریعت و کتاب آسمانی بودند. در مقابل اهل کتاب،
مؤمنان به اسلام و
مشرکان مطرح شده‌اند، کتاب آسمانی اهل کتاب عبارت است از:
تورات برای یهود،
انجیل برای نصاری،
اوستا برای مجوس.
«شخصی از
امام صادق (علیه‌السّلام) پرسید: آیا مجوسیان صاحب کتابند؟ فرمود: آری، مگر نامه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به اهل
مکه به گوش تو نخورده که به آنان نوشت: یا اسلام بیاورید و یا آنکه به جنگ با شما برمی‌خیزم. مردم مکه در جواب آن حضرت نوشتند: از ما جزیه بگیر و ما را به بت پرستی‌مان واگذار.
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نوشت: من جزیه نمی‌گیرم، مگر از اهل کتاب. مجدداً مردم مکه نامه نوشتند- و مقصودشان از این نوشته تکذیب آن حضرت بود.
چطور می‌گویی من جزیه نمی‌گیرم، مگر از اهل کتاب و حال آنکه از مجوسیان جزیه گرفته‌ای؟ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در پاسخشان نوشت: مجوسیان پیغمبری داشتند که او را کشتند و کتابی داشتند که آن را آتش زدند؛ پیغمبر آنان کتابی آورده بود که در پوست دوازده هزار گاو نوشته شده بود.»
امام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) می‌فرماید:
«
کافر نجس می‌باشد و در این حکم، فرقی بین
مرتد و کافر اصلی- چه
حربی باشد و چه
ذمی- نیست.»
بر مسلمانان
واجب است که با کافران بجنگند تا اینکه آنها اسلام بیاورند و یا کشته شوند و جزیه پرداخت نمایند و بر
دین خود باقی بمانند و پرداخت جزیه تنها از کافران اهل کتاب پذیرفته می‌شود.
قرآن کریم می‌فرماید:
«قاتِلُوا الَّذینَ لایُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لابِالْیَوْمِ الْآخِرِ...؛
با هر که ایمان به خداوند و روز رستاخیز نیاورد، پیکار کنید.»
•
جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۲۵.
