• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

امتثال علمی تفصیلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



نجام متعلق تکلیف معلوم به تفصیل را امتثال علمی تفصیلی گویند.



امتثال علمی تفصیلی، مقابل امتثال علمی اجمالی می‌باشد و در جایی است که مکلف، علم تفصیلی به متعلق تکلیف دارد و همان را درخارج انجام می‌دهد، مانند آن که مکلف در روز جمعه، علم پیدا می‌کند که نماز ظهر به طور مشخص بر او واجب است و هیچ گونه تردید و یا اجمالی نسبت به آن برای او وجود ندارد و سپس همان را در خارج به جای می‌آورد.


امتثال علمی تفصیلی در موارد ذیل صورت می‌گیرد:
۱. مکلف، به متعلق تکلیف قطع ( علم وجدانی ) دارد و آن را انجام داده یا ترک می‌نماید؛
۲. متعلق تکلیف، از راه امارات، که جانشین علم می‌شود، برای مکلف معلوم گردیده و او آن را انجام داده یا ترک می‌نماید.
مورد دوم هر چند موجب علم وجدانی نمی‌شود، ولی در حکم علم وجدانی و جانشین آن است.


نسبت به الحاق ظن مطلق، به علم وجدانی، در زمان انسداد باب علم، اختلاف وجود دارد:
مرحوم «نایینی» معتقد است: امتثال از راه ظن مطلق بنا بر کشف، به امتثال علمی تفصیلی ملحق می‌شود؛ اما مرحوم «شیخ انصاری» معتقد است امتثال از راه ظن مطلق، چه بنا بر کشف و چه بنا بر حکومت، در رتبه امثتال علمی تفصیلی نیست.
[۴] بروجردی، حسین، نهایة الاصول، ج۲، ۱، ص۴۳۱.
[۶] آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۳۱۶.



۱. صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۴، ص ۱۷۹-۱۸۰.    
۲. نائینی، محمد حسین، فوائد الاصول، ج۳، ص۷۰.    
۳. انصاری، مرتضی بن محمد امین، فرائد الاصول، ج۱، ص۴۳۲.    
۴. بروجردی، حسین، نهایة الاصول، ج۲، ۱، ص۴۳۱.
۵. حیدری، علی نقی، اصول الاستنباط، ص۱۸۴.    
۶. آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۳۱۶.
۷. مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۲، ص۲۸۸.    
۸. حکیم، محمد سعید، المحکم فی اصول الفقه، ج۳، ص۱۰۶.    
۹. سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۳، ص۱۰۰.    
۱۰. خمینی، روح الله، تهذیب الاصول، ج۲، ص۵۵.    
۱۱. خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۱، ص۱۷۷.    
۱۲. خمینی، مصطفی، تحریرات فی الاصول، ج۶، ص۲۰۸.    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۴۷، برگرفته از مقاله «امتثال علمی تفصیلی».    

رده‌های این صفحه : امتثال علمی




جعبه ابزار