امامت ظالمان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند در
قرآن تأکید دارند که مقام امامت هیچگاه به ظالمان و ستمکاران نخواهد رسید.
عدم شايستگى
ظالمان، براى رسيدن به
مقام امامت:
وَ إِذِ ابْتَلى إِبْراهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي قالَ لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ.
(به خاطر بياوريد) هنگامى كه خداوند
ابراهیم را با وسائل گوناگونى آزمود، و او بخوبى از عهده آزمايش بر آمد، خداوند به او فرمود: من تو را
امام و
رهبر مردم قرار دادم، ابراهيم عرض كرد: از دودمان من (نيز امامانى قرار بده) خداوند فرمود: پيمان من به
ستمکاران نمى‌رسد (و تنها آن دسته از فرزندان تو كه پاك و
معصوم باشند شايسته اين مقامند).
منظور از" ظلم" در جمله" لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ" تنها ستم به ديگران كردن نيست، بلكه ظلم (در برابر
عدل) در اينجا به معنى وسيع كلمه به كار رفته و نقطه مقابل عدالت به معنى گذاردن هر چيز به جاى خويش است.
بنا بر اين ظلم آن است كه شخص يا كار يا چيزى را در موقعيتى كه شايسته آن نيست قرار دهند.
از آنجا كه مقام امامت و رهبرى ظاهرى و باطنى خلق، مقام فوق العاده پر مسئوليت و با عظمتى است، يك لحظه گناه و نافرمانى و سوء پيشينه سبب مى‌گردد كه لياقت اين مقام سلب گردد.
لذا در احاديث مى‌خوانيم كه امامان
اهل بیت علیهم‌السلام براى اثبات انحصار
خلافت بلافصل
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به
علی علیه‌السلام به همين آيه مورد بحث استدلال مى‌كردند، اشاره به اينكه ديگران در
دوران جاهلیت بت‌پرست بودند، تنها كسى كه يك لحظه در مقابل بت
سجده نكرد على علیه‌السلام بود، چه ظلمى از اين بالاتر كه انسان
بت پرستی كند، مگر
لقمان به فرزندش نگفت: يا بُنَيَّ لا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ:" اى فرزندم شريك براى خدا قرار مده كه
شرک ظلم عظيمى است"
.
بعنوان نمونه"
هشام بن سالم" از"
امام صادق" علیه‌السلام نقل مى‌كند كه فرمود:قد كان ابراهيم نبيا و ليس بامام، حتى قال اللَّه إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً، قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي فقال اللَّه لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ، من عبد صنما او وثنا لا يكون اماما:" ابراهيم پيامبر بود پيش از آنكه امام باشد، تا اينكه خداوند فرمود من تو را امام قرار مى‌دهم، او عرض كرد از دودمان من نيز امامانى قرار ده، فرمود:پيمان من به ستمكاران نمى‌رسد، آنان كه بتى را
پرستش كردند امام نخواهند بود"
در حديث ديگرى" عبد اللَّه بن مسعود" از" پيامبر" صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل مى‌كند كه: خداوند به ابراهيم فرمود:لا اعطيك عهدا للظالم من ذريتك، قال يا رب و من الظالم من ولدى الذى لا ينال عهدك؟ قال من سجد لصنم من دونى لا اجعله اماما ابدا، و لا يصلح ان يكون اماما!: " من پيمان امامت را به ستمكاران از دودمان تو نمى‌بخشم، ابراهيم عرض كرد: ستمكارانى كه اين پيمان به آنها نمى‌رسد كيانند؟ خداوند فرمود: كسى كه براى بتى سجده كرده هرگز او را امام نخواهم كرد و شايسته نيست كه امام باشد"
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۲۹۹، برگرفته از مقاله «امامت ظالمان».
