• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

الرافد فی علم الأصول‌ (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«الرافد فی علم الاصول»، تالیف سید منیر سید عدنان القطیفی، به زبان عربی و شامل مجموعه مباحث و دروسی است که مؤلف، در محضر حضرت آیت الله سید علی سیستانی ، در دوره سوم از تدریس بحث اصول، فراگرفته و آنها را در یک جلد به رشته تحریر درآورده است.
[۱] الرافد فی علم الاصول، سید منیر سید عدنان القطیفی، ج۱، ص۷.




تمام مطالب کتاب، در قالب یازده مبحث و سه عنوان کلی مختلف بیان شده است.


مباحث مطرح شده در کتاب، عبارتند از:

۲.۱ - جایگاه علم اصول در مکتب امامیه

ارزش و جایگاه علم اصول در مکتب امامیه : در این بخش، ادعای برخی از بزرگان، مبنی بر مستقل نبودن علم اصول، پایه گذاری آن توسط اهل سنت و بی نیازی از آن، نقل و نقد شده است.

۲.۲ - ادوار فکر اصولی

ادوار فکر اصولی: در این بخش، سه دوره و مرحله برای علم اصول ذکر شده است؛ یکی دوره برخورد آغازین علمای شیعه با سایر مکاتب فقهی و با علمای شیعه‌ای که متاثر از آن مکاتب بوده‌اند و دیگری دوره برخورد دو مکتب اصولی و اخباری شیعه با یک دیگر و سومی دوره فعلی‌ای که در آن زندگی می‌کنیم.

۲.۳ - منهج علم اصول

منهج علم اصول: در این بخش، دو روش برای تصنیف علم اصول و باب بندی و ترتیب آن ذکر شده است؛ یکی روش تقلیدی و دیگری روش ابتکاری مؤلف.

۲.۴ - ارتباط بین فکر اصولی و فلسفی

ارتباط بین فکر اصولی و فلسفی: در این بخش، تاثیرپذیری فکر اصولی از فلسفه و عوامل این تاثیرپذیری و آثار آن بررسی شده است.

۲.۵ - ارتباط علم اصول با علوم ادبی

ارتباط علم اصول با علوم ادبی: در این بخش، از شواهد ارتباط بین علوم ادبی و علم اصول و هم چنین از فارق بین اعتبار ادبی و اعتبار قانونی سخن به میان آمده است.

۲.۶ - ارتباط علم اصول با فقه

ارتباط علم اصول با فقه: در این بخش، فقه خلافی و فقه مذهبی معرفی شده و نقش علم اصول، فراهم کردن کبری به هدف وسیله قرار دادن آن برای استنباط حکم شرعی یا برای دفاع از مذهب مختار و نقض سایر مذاهب دانسته شده است.

۲.۷ - اسناد اعتباری و مجازی

اسناد اعتباری و مجازی: در این بخش، از اقسام واسطه ( واسطه در اثبات ، واسطه در ثبوت و واسطه در عروض )، ثمرات بحث و اقسام واسطه در عروض بحث شده است.

۲.۸ - موضوع علم

موضوع علم: در این بخش، نخست، مراد از علم، معنای موضوع، عوارض ذاتی و دلیل بر وجود موضوع برای هر علمی، توضیح داده شده و سپس تعریف موضوع علم (ما یبحث فیه عن عوارضه الذاتیة)، تفسیر گردیده و آن گاه پاسخ اشکالاتی که بر تعریف مزبور بنا به تفسیر اعم (تعریف، شامل همه علوم و فنون، اعم از برهانی و اعتباری و قانونی می‌شود)، وارد گردیده، بیان شده است.

۲.۹ - تمایز علوم

تمایز علوم: در این بخش، پنج نظریه در باره ملاک امتیاز علوم از یک دیگر بررسی شده است.

۲.۱۰ - موضوع علم اصول

موضوع علم اصول : در این بخش، در مورد موضوع علم اصول، چهار نظریه (آن کلی‌ای که بر موضوعات مسائلش منطبق است، به نوع انطباق کلی بر افراد خود؛ اموری که بالذات متکثر و بالعرض متحدند؛ قانونی که برای استنباط حکم شرعی ، بی آنکه قانونی دیگر به آن ضمیمه شود، فراهم گردیده؛ قانونی که در فقه، حجت شمرده می‌شود.) ، بررسی شده است.

۲.۱۱ - میزان مسئله اصولی

میزان مسئله اصولی: در این بخش، وجه امتیاز مسائل اصولی از مسائل لغوی و رجالی و فقهی بررسی شده است.

۲.۱۲ - حقیقت وضع

حقیقت وضع: در این بخش، حقیقت پیوند لفظ با معنا و منشا آن و شواهد دال بر آن و حقیقت وضع و... بیان شده است.

۲.۱۳ - استعمال لفظ در چند معنا

استعمال لفظ در چند معنا: در این بخش، ابتدا، محل نزاع توضیح داده شده و سپس شواهدی برای وقوع استعمال مزبور، ذکر گردیده است.

۲.۱۴ - مشتق

مشتق: در این بخش، از معنای مشتق ، مفهوم تلبس به مبدا، معنای حال، عقلی بودن یا لغوی بودن بحث مشتق، دخول اسم زمان در محور بحث، بیان منشاهای قول به اعم، بساطت و ترکیب و... سخن به میان آمده است.
[۲] الرافد فی علم الاصول، سید منیر سید عدنان القطیفی، ج۱، ص۸.



۱. الرافد فی علم الاصول، سید منیر سید عدنان القطیفی، ج۱، ص۷.
۲. الرافد فی علم الاصول، سید منیر سید عدنان القطیفی، ج۱، ص۸.



نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.


رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب اصولی شیعه




جعبه ابزار