• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثقل - به فتح ثاء (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: ثقیل (ابهام‌زدایی).

ثَقَل‌ (به فتح ثاء و قاف) از واژگان قرآن کریم به معنای چیز نفیس و مهمّ است.



ثَقَل‌ به معنی چیز نفیس و مهمّ است.


(سَنَفْرُغُ لَکُمْ اَیُّهَ‌ الثَّقَلانِ‌) (اى دو گروه انس و جن! به زودى به حساب شما مى‌پردازيم!) مراد از ثقلان جنّ و انس‌اند علّت ثقلان خوانده شدن اهمیّت و کرامت آنهاست زیرا که هر دو ذی‌شعور و عاقل و مورد تکلیف خدایند و از تمام جنبنده‌های روی زمین (از جهت عقل و تمییز و تکلیف) برتر هستند.
و از همین ماده است حدیث شریف‌ «اِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ‌ الثَّقَلَیْنِ‌ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی..» «من میان شما دو چیز پر ارزش و بس مهمّ می‌گذارم: کتاب خدا و اهل بیتم.» پر ارزش بودن آن دو به واسطه آن است که سبب هدایت و سعادت هر دو جهان‌اند. فیروزآبادی در قاموس و ابن اثیر در نهایه و زمخشری در الفائق و سعید شرتونی در اقرب الموارد در ماده «ثقل» حدیث شریف را آورده‌اند و طبرسی در ذیل آیه فوق آن را نقل می‌کند.
نا گفته نماند: حدیث الثقلین از احاديث متواتره است آقاى شيخ قوام‌الدین وشنوی قمّی رساله‌اى به نام حديث الثقلين درباره آن تأليف نموده و به دار التقريب مصر ارسال كرده، دار التقريب بعد از تصديق، آن را با مقدّمه اضافى چاپ كرده است طالبين می‌توانند نسخه‌اى از آن را تهيّه و استفاده نمايند و در آن، محل حديث از كتب اهل سنّت نشان داده شده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۳۱۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۱۷۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۲۹.    
۴. الرحمن/سوره۵۵، آیه۳۱.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۲.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۰۶.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۷۷.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۱۰.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۹۵.    
۱۰. فیروزآبادی، مجدالدین، القاموس المحیط، ج۱، ص۹۷۲.    
۱۱. ابن اثیر، مجدالدین، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ج۱، ص۲۱۶.    
۱۲. زمخشری، جارالله، الفائق فی غریب الحدیث، ج۱، ص۱۷۰.    
۱۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۳۵۱.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۰۹.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ثقل»، ج۱، ص۳۱۰.    






جعبه ابزار