الامالی المطلقه (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«الامالی المطلقه» از تالیفات دانشمند معروف
اهل سنت ابن حجر عسقلانی (متوفی ۸۵۲ ق) است. ابن حجر در این اثر به ذکر مجالس مختلف املای حدیث و مباحث مربوط به متن و اسناد آن پرداخته است.
کتاب در قالب ۱۵۰ مجلس می‌باشد که از شماره ۷۱ آن در کتاب وجود دارد.
در ابتدای هر مجلس، نام گوینده حدیث، سند آن و خود حدیث آمده است. پس از آن درباره صحت و ضعف حدیث اظهار نظر شده و نقل آن در منابع دیگر مورد بررسی قرار گرفته است.
در ابتدای کتاب مقدمه‌ای مختصر از محقق اثر آمده است. او در این بخش به این نکته اشاره کرده است که این مجلد در واقع جلد دوم کتاب است که پیش از جلد اول منتشر می‌شود. وی دلیل این امر را مفقود بودن بعضی از مجالس مجلد اول می‌داند که به جهت دستیابی به بخش‌های مذکور تا تکمیل آن به تاخیر افتاده است. او همچین متذکر شده است که مباحث جزء دوم کتاب مترتب بر جزء اول نیست و لذا تعجیل در انتشار آن صورت گرفته است.
کتب امالی، کتاب‌هایی هستند، شامل احادیثی که شیخ
حدیث، آن‌ها را در مجالس متعدد املا نموده است. املای حدیث زمان
ابن حجر و پس از آن رواج بسیار داشت و شیوه کار چنان بود که شیخ و حافظ حدیث در روز سه شنبه یا جمعه در جامع می‌نشست و با اسانید خود، احادیث و آثاری را در جمع شاگردان ایراد می‌کرد و به
تفسیر غریب الحدیث و بیان مسائل و فوائد مربوط به متن یا اسناد آن می‌پرداخت. شاگرد که مستملی نامیده می‌شود، موظف بود در ابتدای دفتر خود قید کند: «هذا مجلس املاه شیخنا فلان بجامع کذا فی یوم کذا».
در اولین مجلس کتاب حدیثی از
پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم -نقل شده است که: «هنگامی که یکی از شما به کسی که در مال و جسم بر او برتری دارد، نگریست، باید به کسی که در
مال و
جسم از خودش پائین تر است، بنگرد».
پس از آن به صحت حدیث اشاره شده و طرق مختلف نقل آن ذکر شده است. در ادامه حدیث دیگری از
ابوهریره با همین مضمون آمده و طرق مختلف نقل آن نیز نقل شده و در آخر درباره آن اظهار نظر شده است.
مجلس ۱۳۳ کتاب به تاریخ ۱۹
جمادی الاولی سال ۸۳۰ ذکر شده است. در این مجلس حدیثی از
ابن میمون نقل شده که
امام جعفر صادق - علیه‌السّلام- از آباء بزرگوارش نقل کردند که
رسول الله - صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم -فرمود: «خوشا به حال سابقون به سوی سایه
عرش در
روز قیامت ». کسی پرسید: یا رسول الله آن‌ها چه کسانی هستند؟ فرمود: «یا علی آن‌ها شیعیان تو و محببین تو هستند».
در ادامه به ضعف راوی اشاره شده است و طرق دیگر نقل حدیث ذکر شده است. انکار فضائل
امیرالمؤمنین - علیه‌السّلام - از مسائلی است که مطالب فراوان پیرامون آن نوشته شده است و نیازی به ذکر آن در این مقال نیست؛ تنها باید یادآور شد که این
حدیث نیز از جمله احادیث شریفی است که مخالفان و معاندان درصدد
تحریف آن برآمده‌اند و بخش پاسخ روایت را با عباراتی، مانند «
خدا و
رسول داناترند» تغییر داده‌اند.
در آخرین مجلس کتاب که تاریخ آن ۲۵ شوال ذکر شده است، حدیث دیگری از نبی اکرم -صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم- ذکر شده است: «ای مردم از پروردگارتان طلب آمرزش کنید و به سوی او بازگردید، من نیز از در هر روز صد مرتبه یا بیشتر از صد مرتبه از خداوند طلب
آمرزش می‌کنم و
توبه می‌کنم». این حدیث نیز در منابع
اهل سنت صحیح شمرده شده است؛ البته منابع آن را متفاوت ذکر کرده‌اند که در ادامه به اختلافاتی که در نقل حدیث وجود دارد، به تفصیل پرداخته شده است.
تحقیق کتاب توسط حمدی بن اسماعیل سلفی انجام شده و در پاورقی آدرس مطالب را ذکر کرده است. در انتهای اثر فهرست احادیث و آثار به ترتیب حروف الفبار و فهرست موضوعات آمده است.
نرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
