• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اعجاز غیبی قرآن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اعجاز غیبی قرآن به اثبات وحیانی بودن قرآن با توجّه به بیان اخبار و امور ناپیدای گذشته، حال یا آینده جهان هستی در آن اطلاق می‌شود.



واژه « غیب » بیان کننده هر آن چیزی است که در حضور انسان نباشد یا خارج از حوزه حواس و ادراک و علم او باشد. هنگامی که خورشید و جز آن از انظار پنهان گردد گفته می‌شود: غایب شد. برخی هر آنچه را از نظر آدمی پنهان است غیب می‌دانند؛ چه در ذهن باشد یا نباشد.
این واژه در بسیاری از آیات به همان معنای لغوی به کار رفته و در برخی از آنها خداوند با وصف «عَلاّمُ• الغیوب» یا «عالِمَ• الغَیب» (دانای امور نهانی) معرفی شده است. در برخی دیگر، دانش غیب مختص به خدا شمرده شده است: «ویَقولونَ لَولا اُنزِلَ عَلَیهِ ءایَةٌ مِن رَبِّهِ فَقُل اِنَّمَا الغَیبُ لِلّه» و در آیه‌ای دیگر کلیدهای غیب را نزد خدا می‌داند: «وعِندَهُ مَفاتِحُ الغَیبِ لا یَعلَمُها اِلاّ هُوَ». قرآن در برخی آیات به ذکر مصادیق غیب• الهی پرداخته است؛ مانند زمان بر پایی قیامت ، زمان و مقدار ریزش باران ، جنین داخل شکم مادر، کارهای آینده افراد و مکان مردن مردمان: «اِنَّ اللّهَ عِندَهُ عِلمُ السّاعَةِ ویُنَزِّلُ الغَیثَ ویَعلَمُ ما فِی الاَرحامِ وما تَدری نَفسٌ ماذا تَکسِبُ غَدًا وما تَدری نَفسٌ بِاَیِّ اَرض تَموتُ اِنَّ اللّهَ عَلیمٌ خَبیر»
کاربرد دیگر واژه غیب در قرآن، به معنای وحی است که در یک آیه آمده است: «وما هُوَ عَلَی الغَیبِ بِضَنین= و او بر غیب ( وحی ) بخیل نیست». در این آیه همه قرآن پیش از آنکه بر زبان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم جاری شود مصداقی از غیب دانسته شده است.


گستره اعجاز غیبی قرآن متاثر از نوع نگاه ما به خبر غیبی ، وسعت و ضیق می‌یابد؛ اگر اخبار غیبی را به داستانهای پیشینیان و اخبار پوشیده دوران نزول قرآن و خبرهای مربوط به آینده محدود کنیم، این بعد از اعجاز را فقط در سوره‌هایی می‌توان یافت که از قصص گذشتگان، مکنونات قلبی کافران و منافقان و اخبار و پیشگوییهای مربوط به آینده حکایت دارد؛ ولی اگر مطالب مربوط به آفرینش جهان و اوصاف کائنات و مطالب علمی خارج از دسترس بشر در زمان نزول را به امور پیشگفته بیفزاییم، اخبار غیبی قرآن گستره بیشتری خواهد یافت، زیرا بشر قرنها پس از نزول قرآن به برخی از این مطالب پی برده؛ ولی در زمان نزول، کسی از آنها آگاهی نداشته و به طور عادی دسترسی به آن غیر ممکن بوده است.
اخبار مربوط به پیدایش آسمانها و زمین و انسان و برخی دیگر از پدیده‌هاـمانند ابر و باد و باران و ماه و خورشید و ستارگان ، زوجیت گیاهان ، مراحل تکوین جنین، و وجود جن و فرشتگان و جز آنهاـهمه را می‌توان اخبار غیبی نامید، گرچه بخشی از این مطالب را به لحاظی دیگر از اعجاز علمی قرآن به شمار آورده‌اند.


۱. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱، ص۶۵۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القران، ص۶۱۶، «غیب».    
۳. ابن الأثیر، أبو السعادات، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۳۹۹.    
۴. یونس/سوره۱۰، آیه۲۰.    
۵. انعام/سوره۶، آیه۵۹.    
۶. لقمان/سوره۳۱، آیه۳۱.    
۷. تکویر/سوره۸۱، آیه۲۴.    
۸. مراغی، أحمد بن مصطفی، تفسیر مراغی، ج۱۲، ص۱۴.    
۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۶۵.    



دائرةالمعارف قرآن کریم جلد سوم، برگرفته از مقاله «اعجاز غیبی قرآن».    



جعبه ابزار