• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسحاق مؤتمن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اسحاق مؤتمن، جد اعلای خاندان بنوزهره، محدثی صالح و فاضل بود که نامش در بعضی از کتاب‌های روایی شیعه دیده می‌شود.



اسحاق برادر تنی امام موسی کاظم (علیه‌السلام) بوده و در تأیید امامت آن حضرت، حدیثی از پدر خویش نقل کرده است. او یکی از شهود وصیت امام موسی کاظم (علیه‌السلام) درباره امام رضا (علیه‌السلام) نیز بوده و حدیثی نیز در اثبات ایمان ابوطالب، از او رسیده است.


همسر اسحاق، سیده نفیسه، از نسل امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) بود و مزار او در مصر است.


حسین، یکی از پسران اسحاق، به حرّان مهاجرت کرد و نخستین فرد این دودمان بود که به حلب رفت و پس از وصلت با دختر یکی از بزرگان حلب توانگر شد. همو تشیع را در زمانی که مذهب حنفی در حلب حکمفرما بود، به آن‌جا برد.
[۱۰] راغب طبّاخ، محمد، اعلام النبلاء بتاریخ حلب الشهباء، ج۴، ص۲۶۹، چاپ محمد کمال، حلب ۱۴۰۸ـ۱۴۰۹/ ۱۹۸۸ـ۱۹۸۹.
ابوابراهیم محمد حرّانی، از نوادگان حسین، شاعری دانشمند بود، که ابوالعلای معرّی او را ستود، و وی از این‌رو به «ممدوح» شهرت یافت و نخستین فرد این خاندان بود که نقابت طالبیان حلب در زمان سیف‌الدوله حمدانی (حک: ۳۳۳ـ۳۵۶) شد.
[۱۲] ابن عنبه، عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب، ج۱، ص۲۸۰، بیروت (بی تا).
پس از وی، فرزندان و نوادگانش تا چند قرن عهده‌دار این مقام بودند. نواده او، زهره، دارای دو پسر به نام علی و حسن بود که از نسل هر دو بزرگانی پدید آمدند. زهره، نیای بزرگ این دودمان، نواده ای به نام زهره بن حسن بن زهره دارد که با صفت «صغیر» از نیای خود (موصوف به «کبیر») مشخص می‌شود.
[۱۵] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الانوارالساطعة فی المائة السابعة، ص۳۹، چاپ علی نقی منزوی، بیروت ۱۳۹۲/۱۹۷۲.
به گفته امین
[۱۶] امین، محسن، اعیان الشیعة، ج۱، ص۲۰۱، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
فرزندان این خاندان همچنان در فوعه ـ از نواحی حلب ـ دارای عظمت و جلالت‌اند و شجره‌نامه‌ای که به تأیید بزرگان و دانشمندان رسیده است، در دست دارند. برخی از آنان نیز در عراق و آذربایجان به سر می‌برند.


۱. مفید، محمد بن محمد، الارشادفی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۲۱۱، قم ۱۴۱۳.    
۲. خوئی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۴۳، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳، چاپ افست قم (بی تا).    
۳. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۳۰۸، چاپ علی اکبر غفاری، بیروت ۱۴۰۱.    
۴. مفید، محمد بن محمد، الارشادفی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۲۱۹، قم ۱۴۱۳.    
۵. مفید، محمد بن محمد، الارشادفی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۲۲۰، قم ۱۴۱۳.    
۶. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۳۱۶، چاپ علی اکبر غفاری، بیروت ۱۴۰۱.    
۷. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۴۸، چاپ علی اکبر غفاری، بیروت ۱۴۰۱.    
۸. ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۵، ص۴۲۳، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۹۷/۱۹۷۷.    
۹. امین، محسن، اعیان الشیعة، ج۵، ص۴۵۷، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.    
۱۰. راغب طبّاخ، محمد، اعلام النبلاء بتاریخ حلب الشهباء، ج۴، ص۲۶۹، چاپ محمد کمال، حلب ۱۴۰۸ـ۱۴۰۹/ ۱۹۸۸ـ۱۹۸۹.
۱۱. سخاوی، محمد بن عبدالرحمان، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۱، ص۲۱۹۲۲۰، قاهره (بی تا).    
۱۲. ابن عنبه، عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب، ج۱، ص۲۸۰، بیروت (بی تا).
۱۳. فخررازی، محمد بن عمر، الشجرة المبارکة فی انساب الطالبیة، ج۱، ص۱۰۹، چاپ مهدی رجائی، قم ۱۴۰۹.    
۱۴. زبیدی، محمد بن محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۱، ص۴۷۵، ج۱۱، چاپ عبدالکریم غرباوی، کویت ۱۳۹۲/۱۹۷۲.    
۱۵. آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الانوارالساطعة فی المائة السابعة، ص۳۹، چاپ علی نقی منزوی، بیروت ۱۳۹۲/۱۹۷۲.
۱۶. امین، محسن، اعیان الشیعة، ج۱، ص۲۰۱، چاپ حسن امین، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بنوزهره»، شماره۱۹۱۹.    






جعبه ابزار