• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسحاق بن ابراهیم ختلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوالقاسم اسحاق بن ابراهیم ختّلی بغدادی (۲۰۳-۲۸۳ هـ)، از محدثان اهل‌سنت در قرن سوم هجری قمری بوده است که علمای رجال نظرات مختلفی نسبت به او دارند. تالیف باقی مانده از او کتاب الدیباج فی الحدیث است.



ابوالقاسم اسحاق بن ابراهیم بن محمد بن خازم بن سنین خُتّلی بغدادی، از جزئیات زندگی و نیز دوره تعلیم و تعلّم وی اطلاعی در دست نیست؛ همین‌قدر می‌دانیم که اجداد وی، از مردمان منطقه‌ای به نام ختل، از نواحی جیحون، بودند و به همین‌دلیل، به ختلی معروف می‌باشند.
وی، به عراق، شام و جزیرة العرب، مسافرت‌هایی داشته و از علما و اکابر مشایخ آن دیار، استماع حدیث فرموده و سپس در بغداد، مستقر گردیده است. او، در این شهر، دارای شاگردان زیادی بوده و افراد بسیاری از وی، نقل حدیث کرده‌اند.
وی عامی مذهب بود.
[۲] اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دایرة المعارف الشیعة العامه، ج۳، ص۳۳۸.



اسحاق بن ابراهیم احتمالاً در سال ۲۰۳ هـ به دنیا آمد.


ابوالقاسم از افرادی چون داود بن عمرو ضبی و علی بن جعد حدیث شنید و باغندی، ابوسهل بن زیاد و ابوبکر شافعی از او روایت کردند.


علمای رجال، نسبت به وی نظرات گوناگونی داده‌اند؛ به گونه‌ای که ذهبی، در کتب خویش، از او به عنوان «امام محدث» یاد کرده است، در حالی که دارقطنی، وی را با عنوان «لیس بالقوی» و حاکم، با عناوین «ضعیف» و «لیس بالقوی» وصف نموده است.


ابوالقاسم اسحاق، در روز جمعه، دوم ماه شوال ۲۸۳ ق، در هشتاد سالگی درگذشته است.


ابن‌نقطه، در الاستدراک و دارقطنی، معتقدند که وی دارای تصانیف زیادی است، اما غیر از کتاب الدیباج فی الحدیث، اثر دیگری از او در دست نیست.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۱] ابن‌عساکر، علی بن حسن، تهذیب تاریخ دمشق، ج۲، ص۴۱۱.



۱. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۳، ص۳۴۲.    
۲. اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دایرة المعارف الشیعة العامه، ج۳، ص۳۳۸.
۳. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۲۹۲.    
۴. ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۲، ص۳۶۱.    
۵. ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۸، ص۱۱۴.    
۶. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۷۸.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۱، ص۱۱۶.    
۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۲۵۱.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۱۸۰.    
۱۰. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۴، ص۲۶۹.    
۱۱. ابن‌عساکر، علی بن حسن، تهذیب تاریخ دمشق، ج۲، ص۴۱۱.
۱۲. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۸۵.    
۱۳. بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۱۹۸.    
۱۴. عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۱، ص۳۴۸.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۶۵، برگرفته از مقاله «ابوالقاسم اسحاق بن ابراهیم خُتّلی».
نرم افزار تراث۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.






جعبه ابزار