• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استعاره بالکنایه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



استعاره بالکنایه، استعاره با ذکر مشبه فقط را می‌گویند.



استعاره به اعتبار ذکر « مشبه » و « مشبه به » بر دو قسم است: ۱. استعاره تصریحیه ، ۲. استعاره بالکنایه.


«استعاره بالکنایه» که به آن «ا ستعاره مکنیه » نیز می‌گویند، آن است که تشبیه در نفس مضمر بماند و به هیچ یک از ارکان آن جز مشبه تصریح نشود. نشانه این تشبیه، اثبات یکی از ویژگی‌های « مشبه به » برای «مشبه» است.


وجه نامگذاری این استعاره به «بالکنایه» و «مکنیه» عدم تصریح و بسنده کردن به ذکر خواص آن است.


سکاکی می‌گوید: استعاره بالکنایه آن است که «مشبه» ذکر، و بعضی از لوازم «مشبه به» به صورت « استعاره تخییلیه » به آن نسبت داده شود.


«استعاره تخییلیه» در قرآن فراوان است؛ مانند: (الذین ینقضون عهد الله من بعد میثاقه...) .
در این جا «عهد» به «حبل» تشبیه شده است؛ اما در نفس مضمر مانده و به هیچ یک از ارکان تشبیه اشاره نشده است، مگر به «مشبه» که همان عهد باشد. و نشانه آن اثبات نقض، یکی از خواص «حبل» (مشبه به) است.
[۴] عبدالقادر، حسین، القرآن والصورة البیانیة، ص۳۲۸.
[۵] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۴۱۲.



استعاره تصریحیه .


۱. بقره/سوره۲، آیه۲۷.    .
۲. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۴۳۸.    
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۵۴.    
۴. عبدالقادر، حسین، القرآن والصورة البیانیة، ص۳۲۸.
۵. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۴۱۲.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «استعاره بالکنایه».    



جعبه ابزار