ادات شرط ایجابی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ادات شرط ایجابی یکی از
اصطلاحات به‌کار رفته در
علم منطق بوده و به معنای یکی از دو کلمه
ربط در
قضیه شرطیه متصله موجبه است.
ادات شرط ایجابی از اقسام ادات شرط است که بر سر
مقدم در آمده است و سبب پیوستگی بین مقدم و
تالی در
شرطیه متصله موجبه می‌شود؛ مانند: اذا کانت الشمس طالعة فالنهار موجود؛ یعنی اگر خورشید طلوع کرده باشد روز موجود است.
ادات شرطیه متصله موجبه با ادات شرط ایجابی
مترادف است.
ادات شرط ایجابی در عربی عبارت‌اند از: اذا، اذما، انْ، انّی، اینما، لو، حیثما، ما (شرطیه)، متی، کلّما، ایّ، و در زبان فارسی عبارت‌اند از: چون، اگر و هر زمان.
۱. اذا، مانند: اذا کانت الشمس طالعة فالنهار موجود.
۲. اذْ ما، مانند: اذْ ما کان الانسان عالماً کان فهیماً.
۳. ان، مانند: ان کان زید انساناً کان حیواناً.
۴. انّی، مانند: انّی کان الانسان مؤمناً کان مفلحاً.
۵. اینما، مانند: (اینما تکونوا یُدْرِکْکُم الموتُ و لو کنتم فی بروجٍ مشیَّدةٍ).
۶. لو، مانند: (لو کان فیهما آلهة الّا الله لَفَسَدَتا).
۷. حیثما، مانند: حیثما کان زید کاتباً فهو یُحَرِّکُ یَدَه.
۸. ما (شرطیه) مانند: (وما تُقَدِّموا لانفسکم مِنْ خیرٍ تجدوه عند الله).
۹. متی، مانند: متی کان الشیء حَجَراً کان جسماً، ومتی تخرج اخرج.
۱۰. ایّ، مانند: ایّ عالمٌ رایتَ فاکرمه.
۱۱. چون، مانند: چون آفتاب طالع نبود شب موجود بود.
۱۲. اگر، مانند: اگر عالِمی را دیدی اکرام کن.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ادات شرط ایجابی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۲۸.
