• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اختلاف قرائات در حروف

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اختلاف در قرائت ناشی از اختلاف در حروف کلمه را اختلاف قرائات در حروف گویند.



اختلاف در حروف سه گونه است:

۱.۱ - اختلاف در حروف با تغییر معنا و حفظ شکل

اختلاف در حروف کلمه که معنا را دچار تغییر می‌کند، ولی صورت و شکل کلمه محفوظ می‌ماند؛ مانند:«ننشزها» در (… وانظر الی العظام کیف ننشزها…) که هم «ننشزها» و هم «ننشرها» قرائت شده است. به اعتقاد زرکشی، در صورت صحت روایت و معنا، منعی در قرائت به این وجوه نیست، زیرا از نظر ظاهری، مخالفتی با مصحف ندارد.

۱.۲ - اختلاف در حروف با حفظ معنا و تغییر شکل

اختلاف در حروف که در صورت و شکل کلمه تغییری پدید می‌آورد، ولی معنای کلمه محفوظ می‌ماند؛ مانند:«العهن المنفوش» در (وتکون الجبال کالعهن المنفوش) که به صورت «کالصوف المنفوش» نیز قرائت شده است.

۱.۳ - اختلاف در حروف با تغییر معنا و شکل

اختلاف در حروف که سبب تغییر در معنا و شکل می‌شود؛ مانند:کلمه « طلح » در (وطلح منضود) که «طلع» نیز قرائت شده است.


زرکشی موارد قسم دوم را -در صورت صحت روایت - هر چند صحیح می‌داند اما به دلیل غیر متواتر بودن و مخالفت با رسم مصحف ، استفاده از آن در قرائت را جایز نمی‌داند، و در موارد قسم سوم این نکته را هم اضافه می‌کند که به لحاظ معنایی اگر با قرائت فعلی مصحف در تضاد باشد، علاوه بر عدم جواز قرائت، صحت آن هم منتفی خواهد بود.
[۵] فضلی، عبد الهادی، تاریخ قراءات قرآن کریم، ص۱۱۴.



۱. بقره/سوره۲، آیه۲۵۹.    
۲. قارعه/سوره۱۰۱، آیه۵.    
۳. واقعه/سوره۵۶، آیه۲۹.    
۴. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۳۳۴-۳۳۵.    
۵. فضلی، عبد الهادی، تاریخ قراءات قرآن کریم، ص۱۱۴.
۶. معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، ج۲، ص۱۰۸.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «اختلاف قرائات در حروف».    



جعبه ابزار