• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اجماع قطعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اجماع یقینی را اجماع قطعی گویند.

اجماع قطعی به اجماع مفید یقین به حکم شرعی، یا اجماع قطعی التحقق اطلاق می‌شود.



اجماع قطعی، مقابل اجماع ظنی بوده و معانی متفاوتی از آن در کتاب‌های اصولی شیعه و سنی ارائه شده است، همانند:

۱.۱ - تعریف اول

اجماعی را که از آن یقین به حکم شرعی حاصل شود، قطعی می‌نامند و این اصطلاح شامل اجماع محصل ، که برای تحصیل کننده آن قطع آور است، و نیز اجماع منقول به تواتر می‌گردد. هم چنین این اجماع مقابل اجماع منقول به خبر واحد قرار دارد که بنا بر حجیت خبر واحد اجماع ظنی است.

۱.۲ - دوم

بعضی از اصولیون اهل سنت، اجماع مدرکی را دو گونه دانسته‌اند:
أ) اجماع قطعی؛ یعنی اجماعی که بالفعل محقق شده و مستند به نص شرعی معتبر است و مجال بحث در آن وجود ندارد؛
ب) اجماع ظنی؛ یعنی اجماعی که تحقق آن معلوم نیست.

۱.۳ - سوم

برخی از اهل سنت، اجماع صریح - اجماعی که مجتهدان هر عصر، رأی خود را به صراحت درباره واقعه‌ای اظهار نمایند - را قطعی الدلالة می‌دانند و بعضی از آن‌ها منکر آن را کافر می‌شمارند؛ اما اجماع سکوتی را غیر قطعی و مظنون می‌دانند، زیرا رأی جماعتی از مسلمانان است، نه همه آن‌ها.
[۴] الوجیز فی اصول الفقه، زحیلی، وهبه، ص۵۰.
[۵] الوجیز فی اصول الفقه، زحیلی، وهبه، ص۵۴.




به اجماعی که به حدّ قطع و یقین برسد و از راه حدس، ظنّ و احتمال، حاصل نشده باشد، اجماع قطعی گویند که یکی از ادلّۀ شرعی برای اثبات احکام است.


۱. الفوائد الحائریة، بهبهانی، محمدباقر بن محمد اکمل،ص۱۱۹.    
۲. اصول الفقه، زهیر المالکی، محمد ابوالنور، ج۳، ص۲۱۳.    
۳. علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی، خلاف، عبدالوهاب، ص۵۲.    
۴. الوجیز فی اصول الفقه، زحیلی، وهبه، ص۵۰.
۵. الوجیز فی اصول الفقه، زحیلی، وهبه، ص۵۴.
۶. اصول الفقه، خضری، محمد، ص۲۷۱-۲۸۰.    
۷. عوائد الایام، نراقی، محقق أحمد بن محمد مهدی، ص۳۶۰.    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۹۳، برگرفته از مقاله «اجماع قطعی».    
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۲۷۶.    


رده‌های این صفحه : اجماع | اصول فقه




جعبه ابزار