• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اتصال (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اتصال به معنی پیوستگی، چسبیدن و عدم فاصله بین دو چیز می باشد. از آن در باب‌هایی همچون طهارت، صلات، رهن، حجر، هبه، وصیت، نکاح، غصب و شفعه به مناسبت سخن رفته است.



تفاوت اتصال با موالات این است که اتصال با تماس دو چیز و موالات با پی‌درپی آمدن دو چیز تحقق می‌یابد. از این رو، در موالات، تماس شرط نیست.


تفاوت اتصال با وصل این است که اتصال، اثر وصل است.


اتصال به اتصال حسی مانند اتصال آب قلیل به آب کر و اتصال معنوی مانند اتصال قبول به ایجاب تقسیم می‌شود.


اتصال آثاری دارد که به اجمال به آن‌ها اشاره می‌شود:
۱ - حصول طهارت یا نجاست
۲ - تبعیت در حکم
۳ – صحت
۴ - رکن بودن
۵ – ولایت

۴.۱ - حصول طهارت یا نجاست



۴.۱.۱ - نحوه تطهیر آب نجس

آب نجس با اتصال به آب کر یا آب جاری پاک می‌شود؛ هرچند برخی افزون بر اتصال، ممزوج شدن دو آب را برای حصول طهارت شرط می‌دانند.

۴.۱.۲ - کیفیت نجس شدن آب قلیل

بنابر قول مشهور، آب قلیل به صرف اتصال با نجاست، نجس می‌شود.

۴.۲ - تبعیت در حکم



۴.۲.۱ - حکم آب قلیل متصل به آب کر

آب قلیل متصل به آب کر و جاری، حکم آن دو را دارد و با تماس با نجاست، نجس نمی‌شود.

۴.۲.۲ - حکم عضوِ مقطوع متصل

عضو قطع شده تا هنگامی که به بدن‌ متصل است، پاک می‌باشد.

۴.۲.۳ - حکم جلد متصل به قرآن

جلد قرآن نیز تا هنگام اتصال به قرآن به لحاظ وجوب احترام و حرمت اهانت به آن، حکم قرآن را دارد.

۴.۲.۴ - حکم اشیاء نجس متصل به زمین

چیزهای نجس متصل به زمین مانند درب و چوب‌های داخل ساختمان، همچون زمین، با نور خورشید با شرایطی پاک می‌شوند.

۴.۲.۵ - حکم زیادی متصل به چیزی

حکم زیادی متصل- خواه در عرض یا طول مانند فربه شدن حیوان یا بلند شدن درخت- در مواردی تابع حکم اصل آن است؛ همچون فربه شدن حیوانی که به دیگری بخشیده شده است که در صورت منصرف شدن بخشنده از بخشش خود، زیادی متصل به حیوان همچون حیوان از آن بخشنده است.
زیادی متصل به وجود آمده در مال مورد شفعه مانند سرسبزی زمین یا بزرگی درختان که از آن شفیع است نه خریدار.
و نیز فربه شدن حیوانی که در رهن است که زیادی نیز جزء رهن می‌باشد.
زیادی متصل به مال غصبی که- در صورت تأثیر آن در افزایش قیمت آن مال مانند فربه شدن حیوان- غاصب، ضامن زیادی نیز می‌باشد.

۴.۳ - صحت



۴.۳.۱ - اتصال، شرط صحت نماز جماعت

از شرط های صحت نماز جماعت، برقراری اتصال به معنای عدم فاصله غیر متعارف میان امام و مأموم و نیز میان مأمومان و کسی که میان آن‌ها و امام واسطه است، می‌باشد.

۴.۳.۲ - اتصال، شرط صحت تعقیبات نماز

پیوستگی تعقیب به نماز به معنای فاصله نشدن دیگر کارها میان نماز و تعقیبات در صحت آن شرط است.

۴.۳.۳ - اتصال ایجاب‌وقبول،شرط صحت عقد

اتصال عرفی قبول با ایجاب جز در برخی عقود مانند وصیت ، در صحت عقود شرط است.

۴.۴ - رکن بودن



۴.۴.۱ - ترک قیام متصل به رکوع

قیام متصل به رکوع، رکن و ترک عمدی یا سهوی آن موجب بطلان نماز است.

۴.۵ - ولایت



۴.۵.۱ - ولایت بر بالغ سفیه و دیوانه

ولایت بر بالغ سفیه یا دیوانه‌ای که سفاهت و دیوانگی‌اش به پیش از بلوغ متصل است، همچون پیش از بلوغ، از آن پدر یا جد پدری است ، اما در صورت عروض بعد از بلوغ، در این که ولایت از آن حاکم است و از پدر یا جد پدری ساقط می‌شود یا نه، اختلاف است.


۱. طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۹۶.    
۲. طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۷۹.    
۳. طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۷۸.    
۴. طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۱۳۳.    
۵. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۶، ص۹۸.    
۶. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۶، ص۲۶۲.    
۷. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۸، ص۲۰۳.    
۸. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۷، ص۳۷۴.    
۹. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۵، ص۲۲۹.    
۱۰. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۷، ص۱۷۵.    
۱۱. طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۳، ص۱۴۱.    
۱۲. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۳۹۲.    
۱۳. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۸، ص۲۵۴-۲۵۵.    
۱۴. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۸، ص۲۵۱-۲۵۲.    
۱۵. طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲، ص۴۷۳.    
۱۶. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۹، ص۱۸۶.    
۱۷. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۶، ص۱۰۴-۱۰۵.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۲۴۲-۲۴۴.    


رده‌های این صفحه : طهارت | فقه | نماز | واژه شناسی




جعبه ابزار