• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوعباس بن جبور مروزی خراسانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوعباس بن جبور مروزی خراسانی (م ۲۰۰ هـ)، فقیه، محدث، صوفی و از شاعران و حکما و فضلای خراسان در قرن دوم هجری قمری بود. وی با نام‌های عباس، ابوعباس بخاری، ابوعباس عباسی ذکر شده است.



در نام ابوعباس اختلاف است، بعضی نام او را عباس ذکر کرده و برخی با ابوعباس بخاری و نیز ابوعباس عباسی
[۲] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۵۰۸.
یکی دانسته‌اند.
ابوعباس از شاعران قرن دوم
[۳] نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۲، ص۷۱۲.
و فردی فقیه، محدث، صوفی
[۴] تفضلی، آذر و فضائلی، مهین، فرهنگ بزرگان، ص۲۵۸.
و از قدمای حکما و فضلای خراسان بود و به دو زبان تازی و فارسی تسلط کامل داشت، از این جهت ابتکاری به خرج داد و این دو زبان را درهم آمیخت که دیگر ایرانیان نیز بدان رغبت نمودند. این شیوه سخن‌گویی که به «ملمّع‌گویی» شهرت دارد، در دوره صفاریان و سامانیان و دیگر حکومت‌های ایرانی رونق تمام یافت و به اوج خود رسید.


گفته شده که وی اولین شاعری است که به فارسی شعر سروده و مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) را نیز به فارسی مدح کرده است،
[۶] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۵۰۸.
هر چند برخی این مدح را نپذیرفته و گویند که اولاً، این سبک شعر متعلق به قرن سوم به بعد است و ثانیاً، ابوعباس مروزی متوفای حدود ۳۰۰ هـ است، مگر اینکه این دو را شخصیت‌های جداگانه بدانیم و نیز معتقدند: قصیده منسوب به ابوعباس که گفته می‌شود در سال ۱۷۰ یا ۱۷۳ و یا ۱۹۳ هـ در حضور مامون سروده شده، مربوط به قرن ششم می‌باشد.
[۷] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۱، ص۱۷۸.



اثر ابوعباس دیوان شعر است.


ابوعباس سرانجام در سال ۲۰۰ هـ درگذشت.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.


۱. آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۴۴.    
۲. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۵۰۸.
۳. نفیسی، سعید، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۲، ص۷۱۲.
۴. تفضلی، آذر و فضائلی، مهین، فرهنگ بزرگان، ص۲۵۸.
۵. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۱۸۱.    
۶. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۵۰۸.
۷. صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج۱، ص۱۷۸.
۸. آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۴۴.    
۹. موسوی خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، ج۴، ص۱۷۶.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۰۲، برگرفته از مقاله «ابوعباس بن جبور مروزی خراسانی».






جعبه ابزار