• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالقاسم‌ حسین‌ بن‌ هبةالله‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوالقاسم‌ حسین‌ بن‌ هبةالله‌ بن‌ محفوظ (پیش‌ از ۵۴۰ -۲۳ محرم‌ ۶۲۶ق‌/۱۱۴۵-۲۲ دسامبر ۱۲۲۸م‌)، محدث‌ و قاضی‌ شافعی‌ است.



او آموختن‌ حدیث‌ را نزد پدر و پدربزرگ‌ مادریش‌ ابوالمکارم‌ عبدالواحد ابن‌ هلال‌ آغاز کرد
[۱] ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۲، ص۲۸۲،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
و در پی‌ آن‌ نزد دانشمندان‌ دمشق‌ به‌ یادگیری‌ علوم‌ اسلامی‌ پرداخت‌ و حدیث‌ را از عَبْدان‌ بن‌ زرین‌ و ابی‌القاسم‌ ابن‌ البُن‌ و دیگران‌ فرا گرفت‌.
[۲] ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۲، ص۲۸۲،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
[۳] منذری‌، عبدالعظیم‌، ج۳، ص۲۴۰، التکملة لوفیات‌ النقلة، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۴م‌.

سپس‌ به‌ مکه‌ و حلب‌ رفت‌ و در مکه‌ از ابوحنیفه‌ محمد بن‌ عبدالله‌ خطیب‌ اصفهانی‌ و در حلب‌ از ابوطالب‌ بن‌ عجمی‌ حدیث‌ آموخت‌.
[۴] ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۲، ص۲۸۳،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
[۵] ذهبی‌، محمد، تاریخ‌ الاسلام‌، طبقه ۶۳، ص۲۲۹،، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌ و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۸م‌.

وی‌ از علی‌ بن‌ صباغ‌ و ابوعبدالله‌ سلاّل‌ و ابومحمد سبط خیاط و هم‌ طرازان‌ آنان‌ اجازه‌ دریافت‌ داشت‌
[۶] ذهبی‌، محمد، تاریخ‌ الاسلام‌، طبقه ۶۳، ص۲۲۹،، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌ و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۸م‌.
[۷] ذهبی‌، محمد، العبر، ج۳، ص۱۹۷،، به‌ کوشش‌ محمد سعید زغلول‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
و فقه‌ را نزد ابن‌ ابی‌ عصرون‌ آموخت‌.
[۸] صفدی‌، خلیل‌، ج۱۳، ص۸۰، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.

مشایخ‌ بزرگی‌ چون‌ منذری‌، جمال‌الدین‌ ابن‌ صابونی‌، قوصی‌ و دیگران‌ از او حدیث‌ روایت‌ کردند.
[۹] ذهبی‌، محمد، تاریخ‌ الاسلام‌، طبقه ۶۳، ص۲۲۹،، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌ و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۸م‌.

حسین‌ بن‌ هبةالله‌ علاوه‌ بر تصدی‌ قضای‌ شام‌، حدیث‌ نیز می‌آموخت‌. برزالی‌ مشیخه‌ای‌ در ۱۷ جزء برای‌ وی‌ به‌ رشته تحریر در آورد و ابن‌ حاجب‌ درباره او گفته‌ که‌ کارش‌ روش‌ خاصی‌ داشته‌ است‌.


حسین‌ بن‌ هبةالله‌ اموال‌ و املاک‌ زیادی‌ داشت‌ که‌ چند بار نیز دچار نقصان‌ شد. وی‌ در دمشق‌ وفات‌ یافت‌ و در مقبره‌ای‌ در دامنه کوه‌ قاسیون‌ به‌ خاک‌ سپرده‌ شد.
[۱۰] ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۲، ص۲۸۳-۲۸۴،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
[۱۱] صفدی‌، خلیل‌، ج۱۳، ص۸۰، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.



۱. ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۲، ص۲۸۲،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۲. ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۲، ص۲۸۲،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۳. منذری‌، عبدالعظیم‌، ج۳، ص۲۴۰، التکملة لوفیات‌ النقلة، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۴م‌.
۴. ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۲، ص۲۸۳،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۵. ذهبی‌، محمد، تاریخ‌ الاسلام‌، طبقه ۶۳، ص۲۲۹،، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌ و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۸م‌.
۶. ذهبی‌، محمد، تاریخ‌ الاسلام‌، طبقه ۶۳، ص۲۲۹،، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌ و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۸م‌.
۷. ذهبی‌، محمد، العبر، ج۳، ص۱۹۷،، به‌ کوشش‌ محمد سعید زغلول‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۸. صفدی‌، خلیل‌، ج۱۳، ص۸۰، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.
۹. ذهبی‌، محمد، تاریخ‌ الاسلام‌، طبقه ۶۳، ص۲۲۹،، به‌ کوشش‌ بشار عواد معروف‌ و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۸ق‌/۱۹۸۸م‌.
۱۰. ذهبی‌، محمد، سیراعلام‌ النبلاء، ج۲۲، ص۲۸۳-۲۸۴،، به‌ کوشش‌ شعیب‌ ارنؤوط و دیگران‌، بیروت‌، ۱۴۰۵ق‌/۱۹۸۵م‌.
۱۱. صفدی‌، خلیل‌، ج۱۳، ص۸۰، الوافی‌ بالوفیات‌، به‌ کوشش‌ هلموت‌ ریتر، بیروت‌، ۱۳۸۱ق‌/۱۴۰۸م‌.



دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن صصری»، شماره۱۴۰۸.    






جعبه ابزار