• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبدالکریم بن هوازن قشیری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: قشیری (ابهام‌زدایی).

زین‌الاسلام امام ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن قشیری نیشابوری (۳۷۶ یا ۳۸۶-۴۶۵ق)، از اکابر دانشمندان، نویسندگان، شاعران و صوفیه عربی ایرانی در قرن پنجم هجری قمری بود.
وی ادبیات عرب، تصوف، فقه، علم کلام، علم حدیث و تفسیر قرآن را از اساتید عصر خود آموخته و به املاء حدیث و تربیت شاگردان پرداخت؛ بسیاری از شاگردان او در طریقت و تصوف جزو مشایخ بودند. مهم‌ترین اثر او الرسالة القشیریه نام دارد.



زین‌الاسلام امام ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن بن عبدالملک بن طلحة بن محمد قشیری نیشابوری در ربیع الاول سال ۳۷۶ یا ۳۸۶ق در ناحیه استوا (قوچان کنونی) متولد شد.
خانواده وی از اعراب بنی قشیر بودند که در خراسان صاحب املاک بودند. پس از فوت پدر به قصد آموختن علم حساب روانه نیشابور شد، اما دست تقدیر او را به مجلس ابوعلی دقاق کشانید و شیفته او گردید و از کسب علم حساب منصرف و قدم در طریق ارادت و تصوف نهاد.
وی اهل مسافرت نیز بود و یک سفر به مکه و دو سفر به بغداد داشت.


عبدالکریم ادبیات عرب را نزد ابوالقاسم یمانی، تصوف را نزد ابوعلی دقاق، فقه را نزد ابوبکر طوسی و کلام را نزد ابوبکر بن فورک اصفهانی آموخت.
حضور او در مجلس ابوعلی دقاق به موازات آموختن فقه، حدیث و تفسیر از محضر اساتیدی همچون احمد بن محمد بن عمر خفاف، ابونعیم اسفراینی و ابن عبدوس مکی بود. در میان اسامی اساتید وی ابواسحاق اسفراینی، ابوعبدالرحمن سلمی، ابوالحسین بن بشران نیز به چشم می‌خورد.


مجالس املاء حدیث و وعظ قشیری مورد توجه طالبان واقع شده و موجب شهرت وی شد و اساس ریاست مذهبی او را در نیشابور بنا نهاد.
مدت زیادی از زندگی قشیری به تربیت شاگردان سپری شد. بسیاری از دوستداران علم و معرفت نزد وی درس خواندند که یا در حدیث از او اجازه روایت دریافت کردند و یا در طریقت و تصوف جزو مشایخ به شمار آمدند.


قشیری پس از ۸۹ سال عمر در سال ۴۶۵ق بدرود حیات گفت و او را در مدرسه ابوعلی دقاق (در نیشابور) دفن کردند.


قشیری به لحاظ احاطه بر علوم و معارف عصر خود، از تفسیر و حدیث و کلام گرفته تا تصوف و مقامات سلوک، در مقایسه با دیگر صوفیان آثار برجسته‌ای به شرح زیر دارد:
۱- تفسیر کبیر معروف به التیسیر فی التفسیر که قبل از سال ۴۱۰ق نوشته است؛
۲- التحبیر فی التذکیر؛
۳- آداب الصوفیه؛
۴- لطائف الاشارات؛
۵- جواهر؛
۶- عیون الاجوبة فی اصول الاسئله؛
۷- مناجات؛
۸- نکت اولی النهی؛
۹- نحو القلوب؛
۱۰- احکام السماع؛
۱۱- اربعین؛
۱۲- رساله قشیریه.
از میان آثار وی لطائف الاشارت در تفسیر قرآن و رساله قشیریه در تصوف شهرت بسزایی یافتند.


• نرم افزار عرفان ۳، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).






جعبه ابزار