• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالحسن تمنای شیرازی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوالحسن تمنای شیرازی (د ۱۱۱۸ق/۱۷۰۶م)، شـاعـر پارسی‌گوی ایران می‌باشد..



از زندگانی او آگاهی چندانی در دست نیست؛ تنها می‌دانیم که از سادات دستغیب شیراز بود.
[۱] لکهنوی، آفتاب رای، ریاض العارفین، ج۱، ص۱۳۹، به کوشش حسام‌الدین راشدی، اسلام‌آباد، ۱۳۹۶ق/۱۹۷۲م.
[۲] صبا، محمد مظفرحسین، تذکرۀ روز روشن، ج۱، ص۹۹، به کوشش محمدحسین رکن‌زاده آدمیت، تهران، ۱۳۴۳ش.
او معاصر و همنشین محمدعلی حزین
[۳] رکن‌زاده آدمیت، محمدحسین، دانشمندان و سخن‌سرایان فارس، ج۲، ص۴۸، تهران، ۱۳۳۸ش.
و از شاعران عهد شاه سلیمان صفوی (سل‌ ۱۰۷۷-۱۱۰۵ق)، و شاه سلطان حسین صفوی (سل‌ ۱۱۰۵-۱۱۴۰ق) به‌شمار می‌رفت.
[۴] آذربیگدلی، لطفعلی، آتشکده، ص۲۶۹، بمبئی، ۱۲۷۷ق.

برخی از تذکره‌نویسان، تمنای شیرازی و تسلی شیرازی را یک تن پنداشته، و شرح احوال آن دو را با هم آمیخته‌اند،
[۵] نصرآبادی، محمدطاهر، تذکره، ج۱، ص۱۸۷- ۱۸۸، به کوشش وحید دستگردی، تهران، ۱۳۶۱ش.
[۶] خوشگو، بندر ابن داس، سفینۀ خوشگو، ذیل تمنا، نسخۀ عکسی موجود در کتابخانۀ مرکز.
[۷] خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ج۱، ص۱۹۲، تهران، ۱۳۶۸ش.
در حالی که داور از نوادگان تمنا، به این موضوع اشاره‌ای نکرده است
[۸] داور، محمدمفید، مرآت الفصاحه، ج۱، ص۱۱۸، به کوشش محمود طاووسی، شیراز، ۱۳۷۱ش.
[۹] داور، محمدمفید، مرآت الفصاحه، ج۱، ص۱۲۱-۱۲۳، به کوشش محمود طاووسی، شیراز، ۱۳۷۱ش.
و مصحح مرآت الفصاحه نیز این مطلب را رد کرده، و بعید دانسته است که داور دربارۀ فامیل نَسَبی خود اشتباه کرده باشد.
[۱۰] طاووسی، محمود، تعلیقات بر مرآت الفصاحه (نک‌ : هم‌، ج۱، ص۱۲۲، داور).

از تمنا دیوانی مشتمل بر حدود ۱۰ هزار بیت باقی‌مانده است.
[۱۱] حزین، محمدعلی، تذکرةالمعاصرین، ج۱، ص۲۸۳، به کوشش معصومه سالک، تهران، ۱۳۷۵ش.
[۱۲] معصوم علیشاه، محمد‌معصوم، طرائق الحقائق، ج۳، ص۳۳۲، به کوشش محمدجعفر محجوب، تهران، ۱۳۴۵ش.



۱. لکهنوی، آفتاب رای، ریاض العارفین، ج۱، ص۱۳۹، به کوشش حسام‌الدین راشدی، اسلام‌آباد، ۱۳۹۶ق/۱۹۷۲م.
۲. صبا، محمد مظفرحسین، تذکرۀ روز روشن، ج۱، ص۹۹، به کوشش محمدحسین رکن‌زاده آدمیت، تهران، ۱۳۴۳ش.
۳. رکن‌زاده آدمیت، محمدحسین، دانشمندان و سخن‌سرایان فارس، ج۲، ص۴۸، تهران، ۱۳۳۸ش.
۴. آذربیگدلی، لطفعلی، آتشکده، ص۲۶۹، بمبئی، ۱۲۷۷ق.
۵. نصرآبادی، محمدطاهر، تذکره، ج۱، ص۱۸۷- ۱۸۸، به کوشش وحید دستگردی، تهران، ۱۳۶۱ش.
۶. خوشگو، بندر ابن داس، سفینۀ خوشگو، ذیل تمنا، نسخۀ عکسی موجود در کتابخانۀ مرکز.
۷. خیام‌پور، عبدالرسول، فرهنگ سخنوران، ج۱، ص۱۹۲، تهران، ۱۳۶۸ش.
۸. داور، محمدمفید، مرآت الفصاحه، ج۱، ص۱۱۸، به کوشش محمود طاووسی، شیراز، ۱۳۷۱ش.
۹. داور، محمدمفید، مرآت الفصاحه، ج۱، ص۱۲۱-۱۲۳، به کوشش محمود طاووسی، شیراز، ۱۳۷۱ش.
۱۰. طاووسی، محمود، تعلیقات بر مرآت الفصاحه (نک‌ : هم‌، ج۱، ص۱۲۲، داور).
۱۱. حزین، محمدعلی، تذکرةالمعاصرین، ج۱، ص۲۸۳، به کوشش معصومه سالک، تهران، ۱۳۷۵ش.
۱۲. معصوم علیشاه، محمد‌معصوم، طرائق الحقائق، ج۳، ص۳۳۲، به کوشش محمدجعفر محجوب، تهران، ۱۳۴۵ش.



دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «تمنا»، شماره۶۰۹۰.    

رده‌های این صفحه : مقالات دانشنامه بزرگ اسلامی




جعبه ابزار