• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن‌ شاکر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ابوعبدالله محمد بن موسی بن شاکر منجم۲۵۹ق)، معروف به ابن شاکر، همراه برادرانش احمد و حسن که به بنی موسی مشهور بودند در علوم مختلف زمان خویش از جمله هندسه، مکانیک و چگونگی جابجایی اشیای سنگین، موسیقی، نجوم و علوم قدیمه مهارت داشته و از نظر علمی نامور بودند.



ابوعبدالله محمد بن موسی بن شاکر منجم بغدادی، ابن شاکر، در خراسان متولد شد و در بغداد رشد و نمو کرد.
[۱] قربانی، ابوالقاسم، زندگی نامه ریاضیدانان دوره اسلامی، ص۱۴۷.
وی و دو برادرش احمد و حسن که نقشی جدی در تاریخ فرهنگ اسلامی آفریدند، به بنی موسی مشهورند و همگی از نظر علمی نامورند. اینان در علوم مختلف زمان خویش از جمله هندسه، مکانیک و چگونگی جابجایی اشیای سنگین، موسیقی، نجوم و علوم قدیمه مهارت پیدا کردند. زمان مامون نمایندگانی جهت فراگیری علوم قدیمه به روم فرستاده شدند که از جمله آنها بنی موسی بودند. ذهبی می‌نویسد: مامون این سه برادر را برای کار در رصدخانه و‌ اندازه‌گیری مساحت دنیا به خدمت گرفت و آنها توانستند مسافت کره زمین را در ۲۴ هزار میل محاسبه کنند. همو می‌افزاید: آنها صاحب ثروت و اموال فراوانی بودند و در راه دستیابی به هندسه و تالیفاتی که در این زمینه نگاشته شده بود، تلاش فراوانی نمودند و با فراخوانی مترجمان، آنها را به عربی ترجمه کردند. محمد در نهایت به سال ۲۵۹ق از دنیا رفت.


از وی آثار بسیاری ذکر شده است که عبارت‌اند از: الحرکة الفلک الاولی الشکل الهندسی الذی بیّن جالینوس امره اولیه العالم اصلاح هشت مقاله از آخر کتاب حیلة البرء کتاب الثلث کتاب علی مائیة الکلام الجزء و معرفة مساحة الاشکال البسیطه و الکریه رسم المعمور من البلاد مخروطات بلینوس و کتاب فی اوّل العلل.
[۱۴] بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۴، ص۱۶۶.



۱. قربانی، ابوالقاسم، زندگی نامه ریاضیدانان دوره اسلامی، ص۱۴۷.
۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۵، ص۵۷.    
۳. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۲.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۳۳۹.    
۵. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۱ و ۳۴۸.    
۶. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۴۲.    
۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۳۹.    
۸. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۱۱۶.    
۹. قفطی، علی بن یوسف، تاریخ الحکماء، ص۲۳۸.    
۱۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۱۶۱.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۹، ص۳۲۳.    
۱۲. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۴۹.    
۱۳. ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۲۸۳.    
۱۴. بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۴، ص۱۶۶.
۱۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۶۳.    
۱۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۶.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۴۳، برگرفته از مقاله «محمد منجم».






جعبه ابزار