• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابومحمد خلف بن هشام بزار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابومحمد خلف بن هشام بن ثعلب بغدادی اسدی مقریء بزار (بزاز) (۱۵۰-۲۲۹ هـ) از محدثان حنبلی و قاریان برجسته بغداد در قرن سوم قمری بود. او در قرائت شیوه‌ای خاص داشت.



ابومحمد خلف بن هشام بن ثعلب بغدادی اسدی مقریء بزار (بزاز)، وی اهل فم الصلح، از نواحی نزدیک واسط بود که به بغداد آمد و در همان‌جا شهرت یافت. در سال ۱۵۰هـ متولد، و در ده سالگی حافظ قرآن شد و در سیزده سالگی به تحصیل اشتغال ورزید.
ابن‌ابی‌یعلی وی را در زمره محدثان حنبلی‌مذهب و فردی راستگو دانسته است.
او را به امام، حافظ، شیخ الاسلام، عابد، فاضل، ثقه و فردی که در قرائت از دیدگاه قراء سبعه تجاوز نمی‌کرد، معرفی کرده‌اند. عده زیادی قرائت را از او گرفته‌اند. او گرچه محدث و مقری بود ولی در آغاز، مطالب قرآنی را تدریس و سپس برای اصحاب حدیث درس می‌گفت.
به نوشته ذهبی، وی قرائتی مخصوص به خود داشت و با همان روش قرائت می‌کرد. وی در قرائت شیوه‌ای اختیار کرد که با شیوه حمزه قاری اختلاف داشت.
نوشته‌اند که چون وی مدت مدیدی شراب می‌خورد، مدت چهل سال نماز خود را اعاده کرد.


خلف بن هشام از مالک بن انس، ابوعوانه و حماد بن زید حدیث شنید. قرائت را از سلیم بن عیسی و یعقوب بن خلیفه اعشی آموخت و قرآن را نزد آنان قرائت کرد و همچنین حروف را از کسائی فرا گرفت، گرچه نزد وی قرآن را تلاوت نکرد. وی برای قرائت قرآن نزد ابی‌بکر بن عیاش به کوفه رفت، ولی به جهت برخوردی که از او مشاهده کرد از انجام قرائت نزد وی خودداری کرد.
افرادی چون عباس دوری، محمد بن جهم سمری و احمد بن ابی‌خیثمه از وی روایت کرده‌اند.


کتاب‌های حروف القرآن، فضائل القرآن، متشابه القرآن و القراآت از آثار خلف بن هشام است.


خلف بن هشام در روز شنبه هفتم جمادی الثانی ۲۲۹ در حدود هشتاد سالگی در بغداد درگذشت و در مقابر کناسه دفن شد.


۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۲۷۶.    
۲. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۲، ص۳۱۱.    
۳. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۴۹.    
۴. ابن‌جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۲۷۳.    
۵. داوودی شمس‌الدین، محمد بن علی، طبقات المفسرین، ج۱، ص۱۶۸.    
۶. ابن‌ابی‌یعلی، محمد بن محمد، طبقات الحنابله، ج۱، ص۱۵۴.    
۷. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التّهذیب، ج۳، ص۱۵۶.    
۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۵۷۶.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۵۷۹.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۶، ص۱۵۵.    
۱۱. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۳، ص۲۲۲.    
۱۲. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۳۲۲.    
۱۳. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۸، ص۳۰۲.    
۱۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۵۷۷.    
۱۵. ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۲۸.    
۱۶. بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۱۹۶.    
۱۷. ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۳۷۲.    
۱۸. سمعانی، عبدالکریم، الانساب، ج۲، ص۱۹۷.    
۱۹. ابن‌جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۱، ص۲۷۳.    
۲۰. ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۲۴۱.    
۲۱. ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۲، ص۲۴۱.    
۲۲. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۷.    
۲۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۵۸۰.    
۲۴. ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۱۱.    
۲۵. ابن‌تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۲، ص۲۵۷.    
۲۶. ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۳۵.    
۲۷. بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الصغیر، ج۲، ص۳۲۹.    
۲۸. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۳۱۸.    
۲۹. ابن‌سعد بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۴۸.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۱۵، برگرفته از مقاله «ابومحمد خلف بن هشام بزار».
• عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۰۱.






جعبه ابزار