أین ذاتی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَیْن ذاتی یکی از
اصطلاحات به‌کار رفته در
علم منطق بوده و به معنای نسبت شیء به
مکان ذاتی و طبیعی است.
أين، پرسش از مكان شى‌ء است. اگر سؤال شود زيد در كجاست، از مكان او سؤال شده است. أين يكى از مقولات ارسطو است، كه فيلسوفان به محلى اطلاق كرده‌اند كه جسم به آن منسوب است. ابن سينا گويد: «اين عبارت است از بودن جوهر در مكان خود مانند بودن زيد در بازار».
اين عبارت است از حصول جسم در مكان، يا قرار گرفتن آن در حيّز خاص خود. اين حالت را أين حقيقى گويند.
اَیْن به لحاظ مطابقت و عدم مطابقت با طبع دو صورت دارد:
۱. اَیْن ذاتی، عبارت است از: نسبت شیء به مکان ذاتی و طبیعی، مانند بودن آتش در فوق، چون طبیعت حرارت، این است که در بالا قرار گیرد و به بالا حرکت کند؛
۲. اَیْن عارضی، عبارت است از: نسبت شیء به
مکان عارضی و قسری، مانند بودن سنگ در هوا، هنگامی که به بالا انداخته شده باشد، زیرا طبیعت سنگ، کشش به طرف پایین و زمین را دارد و بودن در هوا، خلاف طبعش است.
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
•
صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی. •
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «این ذاتی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۱/۲۷.
