• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیات استدراج

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیات بیانگر عذاب تدریجی گناهکاران را آیات استدراج گویند.



"استدراج" در لغت به معنای "نزدیک شدن و نزدیک کردن".


و در اصطلاح به معنای پایین آوردن تدریجی درجات یک فرد است، تا جایی که بدبختی اش به نهایت برسد و در ورطه هلاکت بیفتد. هرگاه خدای تعالی بخواهد با کسی چنین کند پیاپی به او نعمت می‌دهد. شخص نیز به مقدار آن نعمت، سرگرم و از سعادت خود غافل شده، در شکر آن کوتاهی و کم کم خدای صاحب نعمت را فراموش می‌کند. خداوند پس از اعطای نعمت، به او مهلت می‌دهد تا سرانجام به کیفر برسد؛ از این رو "استدراج" با "امهال" همراه است.


واژه "استدراج" در دو آیه از قرآن کریم به صورت فعل به کار رفته است که به آن‌ها "آیات استدراج" می‌گویند.

۳.۱ - آیه اول

۱. آیه ۱۸۲ سوره اعراف: (والذین کذبوا بآیاتنا سنستدرجهم من حیث لا یعلمون)؛ "و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند به تدریج از جایی که نمی‌دانند گریبانشان را خواهیم گرفت ".

۳.۲ - آیه دوم

۲. آیه ۴۴ سوره قلم: (فذرنی ومن یکذب بهذا الحدیث سنستدرجهم من حیث لا یعلمون)؛ "پس مرا با کسی که این گفتار را تکذیب می‌کند واگذار به تدریج آنان را به گونه‌ای که در نیابند "گریبان" خواهیم گرفت".


ولی نویسنده کتاب التمهید فی علوم القرآن ۲۴ آیه از آیات قرآن را برمی شمارد که یا به تصریح یا به تلویح و اشاره، بر "استدراج" دلالت دارند.

۴.۱ - آیات دال بر استدراج

آیات ۱۸۲ و ۱۸۳ سوره اعراف ؛ آیات ۴۴ و ۴۵ سوره قلم ؛ آیات ۱۷۸، ۱۹۶و ۱۹۷ سوره آل عمران ؛ آیه ۳۲ سوره رعد ؛ آیات ۴۴ و ۴۸ سوره حج ؛ آیه ۴۴ سوره انعام ؛ آیه ۸۵ سوره توبه ؛ آیه ۴۸ سوره هود ؛ آیات۵۴ تا ۵۶ سوره مؤمنون ؛ آیه ۳ سوره حجر ؛ آیه ۴۶ سوره مرسلات ؛ آیات ۱۵ تا ۱۷ سوره طارق ؛ آیات ۳۳ تا ۳۵ سوره زخرف.


۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۸۲.    
۲. قلم/سوره۶۸، آیه۴۴.    
۳. اعراف/سوره۷، آیه۱۸۲.    
۴. اعراف/سوره۷، آیه۱۸۳.    
۵. قلم/سوره۶۸، آیه۴۴.    
۶. قلم/سوره۶۸، آیه۴۵.    
۷. آل عمران/سوره۳، آیه۱۷۸.    
۸. آل عمران/سوره۳، آیه۱۹۶.    
۹. آل عمران/سوره۳، آیه۱۹۷.    
۱۰. رعد/سوره۱۳، آیه۳۲.    
۱۱. حج/سوره۲۲، آیه۴۴.    
۱۲. حج/سوره۲۲، آیه۴۸.    
۱۳. انعام/سوره۶، آیه۴۴.    
۱۴. توبه/سوره۹، آیه۸۵.    
۱۵. هود/سوره۱۱، آیه۴۸.    
۱۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۵۴ ۵۶.    
۱۷. حجر/سوره۱۵، آیه۳.    
۱۸. مرسلات/سوره۷۷، آیه۴۶.    
۱۹. طارق/سوره۸۶، آیه۱۵ ۱۷.    
۲۰. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۳ ۳۵.    
۲۱. معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، ج۳، ص۳۱۷.    
۲۲. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۳۴۷.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۷، ص۳۲-۳۵.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۴۱۵-۴۱۷.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات استدراج».    



جعبه ابزار