• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیه نفر (علوم قرآنی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیه ۱۲۲ توبه، درباره لزوم کوچ عده‌ای برای فراگیری احکام دین بحث می کند.



به آیه ۱۲۲ سوره توبه «آیه نفر» می‌گویند.


(وما کان المؤمنون لینفروا کآفة فلولا نفر من کل فرقة منهم طآئفة لیتفقهوا فی الدین ولینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون)؛
" و شایسته نیست مؤمنان همگی (برای جهاد) کوچ کنند پس چرا از هر فرقه‌ای از آنان دسته‌ای کوچ نمی‌کنند تا (دسته‌ای بمانند و) در دین آگاهی پیدا کنند و قوم خود را وقتی به سوی آنان بازگشتند بیم دهند باشد که آنان (از کیفر الهی) بترسند".


در شان نزول این آیه آمده است که هنگام رفتن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به سوی میدان جهاد، همه مسلمانان به استثنای منافقان و کسانی که عذر داشتند، در خدمتش حرکت می‌کردند؛ اما پس از آن که آیاتی در مذمت منافقان نازل شد (به ویژه پس از نزول آیات در مذمت متخلفان از جهاد در «تبوک») مؤمنان بیش از پیش به شرکت در میدان جهاد تصمیم گرفتند. حتی در سریه‌ها که خود پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم شرکت نمی‌کرد، همگی به میدان می‌رفتند و ایشان را تنها می‌گذاشتند. آیه فوق نازل شد و اعلام کرد در غیر مورد ضرورت، شایسته نیست همه مسلمانان به میدان جنگ بروند؛ بلکه گروهی در مدینه بمانند و معارف و احکام اسلام را از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بیاموزند و به دوستان مجاهدشان پس از بازگشت تعلیم دهند.


اصولیون با استناد به این آیه شریفه، اجتهاد و تفقه در دین را واجب کفایی، تقلید در فروع را بر اشخاص عامی واجب، و خبر واحد را دارای حجیت می‌دانند.
[۳] سبحانی، جعفر، الایمان و الکفرفی الکتاب و السنة، ج۱، ص۲۵۲.
[۴] منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، ج۹، ص۴۰۳-۴۰۴.
[۵] حجتی، محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، ص۹۸-۹۹.



۱. توبه/سوره۹، آیه۱۲۲.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۸۹.    
۳. سبحانی، جعفر، الایمان و الکفرفی الکتاب و السنة، ج۱، ص۲۵۲.
۴. منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، ج۹، ص۴۰۳-۴۰۴.
۵. حجتی، محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، ص۹۸-۹۹.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیه نفر».    



جعبه ابزار