• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیات صفت جنب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیات صفت جنب به آیه ۵۶ سوره زمر اطلاق می‌شود و از آیات صفات تشبیه می‌باشد.



یکی از آیات صفات تشبیه، که مشبهه و مجسمه برای تشبیه خداوند به مخلوقات به آن استناد جسته‌اند، این آیه است: (ان تقول نفس یا حسرتی علی ما فرطت فی جنب الله) و این در حالی است که اگر مراد از «جنب» در این آیه عضو مخصوصی برای خدا باشد تفریط در آن متصور نیست، و همین نکته برای اثبات بطلان قول مجسمه و مشبهه کافی است.


کلمه «تفریط» به معنای اهمال کاری در عملی است که باید فورا به آن اقدام نمود، تا جایی که وقتش فوت شود.


«تحسر» به معنای غم خوردن از چیزی است که وقتش فوت شده باشد، به خاطر متضرر شدن آدمی به صورتی که دیگر تدارکش ممکن نباشد.


«جنب» در لغت به معنی پهلو است و سپس به هر چیزی که در کنار چیزی قرار گرفته باشد اطلاق می‌شود، همانگونه که «یمین» و «یسار» به معنی طرف چپ و راست بدن است، سپس به هر چیزی که در این ناحیه قرار گیرد یمین و یسار گفته می‌شود.


در آیه مذکور، «جنب الله» به معنی تمام اموری است که در جانب پروردگار قرار دارد، مثل: فرمان او، اطاعت او، قرب او، و کتب آسمانی که از ناحیه او نازل شده است. و «تفریط در جنب خدا» به معنای کوتاهی نسبت به ادای حق خداوند در این امور است.


در حدیث ، مصداق روشن حسرت داران روز قیامت «عالمان بی عمل» معرفی شده است. امام باقر علیه‌السّلام با استشهاد به این آیه فرموده است: از همه مردم متاسف تر در روز قیامت کسانی هستند که طریقه حق و عدالت را برای مردم توصیف کردند، سپس خود به مخالفت برخاستند.


۱. زمر/سوره۳۹، آیه۵۶.    
۲. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۲، ص۸۴.    
۳. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۱.    
۴. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۰۰.    
۵. حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیرنور الثقلین، ج۴، ص۴۹۴-۴۹۵.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القران، ج۸، ص۴۱۰.    
۷. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۷، ص۲۸۲.    
۸. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، ج۱۹، ص۵۱۰-۵۱۱.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات صفت جنب».    



جعبه ابزار