• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیات ناسخ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیات بردارنده حکم شرعی برخی آیات دیگر را آیات ناسخ گویند.



شناخت آیات ناسخ و منسوخ از مباحث مهم و کلیدی تفسیر و علوم قرآن است؛ تا جایی که تفسیر قرآن را بدون آگاهی و شناخت ناسخ و منسوخ روا نمی‌دانند.


"آیات ناسخ" در اصطلاح علوم قرآنی به آیاتی گفته می‌شود که حکم شرعی یک آیه یا آیات دیگری را بردارد؛


۱. آیه ۱۳ سوره مجادله، که ناسخ آیه ۱۲ همین سوره (آیه نجوی) است؛
۲. آیه ۶۶ سوره انفال، که ناسخ آیه ۶۵ همین سوره است؛
۳. آیه ۲۳۴ سوره بقره که به عده وفات پرداخته، آیه ۲۴۰ همین سوره را نسخ می‌کند؛
۴. آیه ۲ سوره نور (آیه حد زن ا) که ناسخ آیه ۱۵ و ۱۶ نساء (آیه جزای فحشا) است؛
۵. آیه ۶ سوره احزاب (آیه اولی الارحام) که آیه ۷۲ سوره انفال (آیه توارت به ایمان) را نسخ می‌کند؛
۶. آیه ۳۹ سوره حج و آیه ۵ سوره توبه (آیه قتال) که ناسخ آیات صفح است؛
۷. آیه نخست سوره توبه که آیات معاهده را نسخ می‌کند؛
۸. آیه ۳۶ سوره توبه که ناسخ آیات ۳۹ و ۴۰ سوره حج است.


در پایان جلد دوم کتاب التمهید فی علوم القرآن جدولی ترسیم شده و آیاتی که ادعای ناسخ و منسوخ بودن در آن‌ها شده، آمده است.
[۱۶] عریض، علی حسن، فتح المنان فی نسخ القرآن، ص۵۸.
[۱۷] طباطبایی، محمد حسین، قرآن در اسلام، ص۶۷.
[۱۸] جمعی از محققان، علوم القرآن عند المفسرین، ج۲، ص۵۲۷.



آیات منسوخ.


۱. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۳.    
۲. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۲.    
۳. انفال/سوره۸، آیه۶۶.    
۴. انفال/سوره۸، آیه۶۵.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۲۳۴.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۲۴۰.    
۷. نور/سوره۲۴، آیه۲.    
۸. نساء/سوره۴، آیه۱۵ ۱۶.    
۹. احزاب/سوره۳۳، آیه۶.    
۱۰. انفال/سوره۸، آیه۷۲.    
۱۱. حج/سوره۲۲، آیه۳۹.    
۱۲. توبه/سوره۹، آیه۵.    
۱۳. توبه/سوره۹، آیه۳۶.    
۱۴. حج/سوره۲۲، آیه۳۹ ۴۰.    
۱۵. معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، ج۲، ص۳۹۸.    
۱۶. عریض، علی حسن، فتح المنان فی نسخ القرآن، ص۵۸.
۱۷. طباطبایی، محمد حسین، قرآن در اسلام، ص۶۷.
۱۸. جمعی از محققان، علوم القرآن عند المفسرین، ج۲، ص۵۲۷.
۱۹. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۶۶-۸۷.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات ناسخ».    



جعبه ابزار