• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیات فوقیت خداوند

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیاتی از قرآن کریم بیانگر برتری خداوند و فوقیت او نسبت به تمام ماسوی می‌باشد.



واژه فوق ۳۲ بار در قرآن آمده است؛ که به معنای برتری بوده و منظور از فوقیت خداوند در این آیات، علو و بالا بودن حسی و مکانی نیست؛ زیرا علو مکانی، از اوصاف اجسام، و خداوند سبحان از آن منزه است؛ بلکه مراد، علو و برتری مقامی و معنوی و احاطه علمی خداوند بر بندگان و قهر و تسلط و استیلای او بر انسان‌ها است؛ از این رو، تمسک به این آیات برای جسمیت خداوند و علو مکانی، مردود است.


در چهار آیه وصف فوقیت به خداوند نسبت داده شده است؛ و آیاتی را که بازگوکننده برتری مقامی و معنوی خداوند سبحان را آیات صفت فوقیت می‌نامند. مانند:
۱. آیه ۱۸سوره انعام : ((وهو القاهر فوق عباده وهو الحکیم الخبیر)؛ ) و اوست که بر بندگان خویش چیره است و اوست حکیم آگاه.
۲. آیه ۶۱ سوره انعام: ((وهو القاهر فوق عباده ویرسل علیکم حفظة)؛ ) و اوست که بر بندگانش قاهر غالب     است و نگهبانانی بر شما می‌فرستد.
۳. آیه ۵۰سوره نحل : ((یخافون ربهم من فوقهم ویفعلون ما یؤمرون)؛ ) از پروردگارشان که حاکم بر آنهاست می‌ترسند و آنچه را مامورند انجام می‌دهند.
۴. آیه ۱۰سوره فتح : ((ید الله فوق ایدیهم)؛ ) دست خدا بالای دستهای آنان است.
[۷] مصطفوی، حسن، ۱۲۹۴-۱۳۸۴، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۹، ص۱۵۸-۱۶۱.
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، پیام قرآن، روش تازه‌ای درتفسیر موضوعی قرآن، ج۴، ص۲۴۷.
[۹] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۰۹-۱۱۸.



۱. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۲.    
۲. طبرسی، فضل بن حسن، ۴۶۸ - ۵۴۸ق، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۴، ص۲۱.    
۳. انعام/سوره۶، آیه۱۸..    
۴. انعام/سوره۶، آیه۶۱..    
۵. نحل/سوره۱۶، آیه۵۰..    
۶. فتح/سوره۴۸، آیه۱۰..    
۷. مصطفوی، حسن، ۱۲۹۴-۱۳۸۴، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۹، ص۱۵۸-۱۶۱.
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، پیام قرآن، روش تازه‌ای درتفسیر موضوعی قرآن، ج۴، ص۲۴۷.
۹. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۰۹-۱۱۸.
۱۰. طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۳۵-۳۶.    
۱۱. طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۸، ص۲۷۴-۲۷۵.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، تفسیر نمونه، ج۵، ص۲۷۴.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، تفسیر نمونه، ج۵، ص۱۷۴.    



فرهنگ نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات فوقیت خداوند».    



جعبه ابزار