• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیات صفت تعجب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیات صفت تعجب به آیه ۱۲ سوره صافات اطلاق می‌شود و یکی از آیات متشابه در باب صفات الهی می‌باشد.



آیات ۱۱و ۱۲ سوره صافات در باره قدرت الهی و تصور نادرست کفار نسبت به خداوند چنین می‌فرماید: (فاستفتهم اهم اشد خلقا‌ام من خلقنا انا خلقنا هم من طین لازب بل عجبت و یسخرون)؛ «پس (ای پیامبر ! از این کفر گرایان) بپرس که: آیا اینان از نظر آفرینش (مجدد) سخت ترند یا کسانی که پیش از اینان آفریدیم؟ به یقین ما آنان را از گلی چسبنده پدید آوردیم. بلکه (تو از حق ستیزی آنان) تعجب می‌کنی در حالی که(آنها) ریشخند می‌کنند! ».


مفاد این دو آیه ، خطاب به پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و بیان شگفت زدگی آن حضرت است به خاطر حق ناپذیری و انکار معاد از سوی کافران.


اما در بعضی قرائت‌ها، مثل قرائت حمزه و کسایی، «عجبت» - به ضمه- خوانده شده است، که مطابق این قرائت، صفت تعجب به خداوند نسبت داده شده است.
در برخی احادیث هم این امر دیده می‌شود، مثل: (عجب ربکم من زللکم و قنوطکم)، و: (ان الله یعجب من الشاب اذا لم یکن له صبوة).


در توجیه انتساب تعجب به خداوند وجوه مختلفی بیان شده است، از جمله اینکه تعجب خداوند از چیزی، به معنای انکار آن، و بیان موقعیتی است که سزاوار تعجب است.
و اما در آیه: (و ان تعجب فعجب قولهم) تعجب به خداوند نسبت داده نشده، بلکه خطاب به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، قول مشرکان را شایسته تعجب دانسته است.


۱. صافات/سوره۳۷، آیه۱۱-۱۲.    
۲. رعد/سوره۱۳، آیه۵.    
۳. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۲، ص۸۸-۸۹.    
۴. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۲-۲۳.    
۵. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۴۸۵.    
۶. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۶، ص۲۱۹.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات صفت تعجب».    



جعبه ابزار