• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

میرزا آقاخان محاسب‌الدوله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



میرزا آقاخان محاسب‌الدّوله، یکی از دانشمندان مشهور و از ریاضی‌دانان معروف اصفهان در قرن سیزده هجری بود.



میرزا آقاخان محاسب الدّوله، معروف به مصفّی فرزند حسینقلی‌خان بن میرزا محمّد خان بن بیگلرخان اصفهانی فاضل ادیب عارف، از دانشمندان مشهور و عرفا و ریاضی‌دانان معروف اصفهان بود. وی در سال ۱۲۷۴ق در تهران متولّد شد، و در مدرسه دارالفنون به تحصیل پرداخت، نزد میرزا عبدالغفّارخان نجم‌الدّوله اصفهانی ریاضیات را تکمیل نمود، و از سال ۱۳۱۲ به اصفهان آمد، و در بانک شاهی مشغول خدمت گردید.


وی به دستیاری مردم حاج شیخ علی‌اکبر شیخ‌الاسلام و میرزا مسیح خان حافظ الصّحه و میرزا علی اکبرخان سرتیپ، مدرسه ایتام را تاسیس نمود که در آن، عدّه‌ای قریب پنجاه نفر از ایتام را سرپرستی نموده، و درس دادند، از سال ۱۳۲۳ نام آن به مدرسه علیّه و ایتام تبدیل گردید، و در این اواخر نام ایتام از آن حذف شد، و اکنون در محلّ اوّلیه، باقی و به مدرسه علیّه معروف است.


وی از عرفای اصفهان است که از طرف ظهیرالدّوله جانشین صفی علی شاه اجازه دستگیری و ارشاد داشت، و جزو صوفیّه نعمت‌اللّهیّه صفی‌علی شاهی بود، و در اواخر، ارادت به آقامیرزاعبّاس پاقلعه‌ای صابرعلی شاه پیدا کرد، و به جرگه صوفیّه مریدان ذوالرّیاستین پیوست. محاسب الدّوله از آزادی‌خواهان معروف و عضو انجمن ولایتی اصفهان بود، و از مشروطه‌خواهان به شمار می‌رفت.


مشارٌالیه در غرّه جمادی‌الاوّل سال ۱۲۵۶ق در اصفهان وفات یافت، و در ایوان بقعه مرحوم آقاسیّدحسن مدرّس مدفون گردید.


کتب زیر از آثار قلمی او است:
۱. تاریخچه مدرسه دارالفنون؛
۲. تاریخ عمومی سلاطین اروپا؛
۳. تاریخ مصر؛
۴. اصول جبر و مقابله، مطبوع؛
۵. اصول جغرافیایی کره زمین.
[۲] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص۱۵۶.
[۳] معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم آلاثار، ج۶، ص۲۰۶۳.
[۴] تجلی، مهدی، دایره المعارف دانش بشر، ص۱۱۹۱.
[۵] فهرست کتابخانه عمومی اصفهان، ج۱، ص۴۶.
[۶] مهدوی، سیدمحمدحسین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، صص۴۷ ۴۸.
[۷] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، مزارات اصفهان، صص۱۶۸ ۱۶۹.



۱. امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۲، ص۸۷.    
۲. مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص۱۵۶.
۳. معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم آلاثار، ج۶، ص۲۰۶۳.
۴. تجلی، مهدی، دایره المعارف دانش بشر، ص۱۱۹۱.
۵. فهرست کتابخانه عمومی اصفهان، ج۱، ص۴۶.
۶. مهدوی، سیدمحمدحسین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، صص۴۷ ۴۸.
۷. مهدوی، سیدمصلح‌الدین، مزارات اصفهان، صص۱۶۸ ۱۶۹.



مهدوی، سید مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۵۵.    






جعبه ابزار