• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آفرینش آدم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



در قرآن برای نحوه آفرینش آدم به ایاتی اشاره شده است که ذیل بحث ذکر شده است.



آیاتی از قرآن که به موضوع آفرینش آدم پرداخته، خلقت او را از خاک ، گِل، گِل چسبنده، گِل خشک، عصاره گِل و گِل سیاه و بدبو گزارش کرده است.
طبرسی می‌گوید: اصل آدم از خاک بود (خَلَقَهُ مِن تُراب)؛ سپس آن را گِل کرد (خَلَقْتَه مِن طین)؛ آن‌گاه گِل را رها ساخت تا رنگش تغییر یافت و سست و نرم شد (مِن حَمَإ مَسنون) و آن را واگذاشت تا خشک شود (مِن صَلصل کالفَخَّار)؛ پس بین آیات، تنافی وجود ندارد؛ چرا که حالت‌های گوناگون آفرینش را بیان می‌کند.
[۷] طبرسی، مجمع‌البیان، ج۶، ص۵۱۶، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۵.
[۸] شوکانی، فتح القدیر، ج۳، ص۱۳۰.

از برخی روایات استفاده می‌شود که آدم را از آمیختن خاک سفید، سیاه، سرخ، زرد و... و خاک شور و شیرین و خشن و نرم و... آفریده‌اند؛ از همین رو، فرزندان وی در رنگ و ویژگی‌های اخلاقی با یک‌دیگر تفاوت دارند.
[۹] طبری، جامع‌البیان، ج۱، ص۳۰۸، بیروت.



در رمز آفرینش آدم از خاک می‌توان گفت: چون غرض از آفرینش انسان ، ایجاد کوْن (وجود) جامعی بود که مشتمل بر همه حضرات خمس و عوالم کلّیه باشد، وجود آدم علیه‌السلام باید حضرت شهادت مطلقه را که همان عالم حسی است نیز در بگیرد.
[۱۲] شرح فصوص الحکم، ج۱، ص۸۹.
وجوه دیگری در رمز آفرینش آدم علیه‌السلام از خاک ذکر شده است؛ مانند این که:
۱. متواضع باشد.
۲. ستّار باشد.
۳. با زمین که در آن خلیفه است، ارتباط و سنخیت بیش‌تری داشته باشد.
۴. قدرت خدا ظاهر شود.
[۱۳] فخر رازی، التفسیر الکبیر، ج۸، ص۸۰.



(۱) قرآن کریم.
(۲) طبری، جامع‌البیان، بیروت.
(۳) طبرسی، مجمع‌البیان، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۵.
(۴) شوکانی، فتح القدیر.
(۵) شیخ طوسی، التبیان، مطبعة العلمیه، نجف.
(۶) علامه مجلسی، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳.
(۷) شرح فصوص الحکم.
(۸) فخر رازی، التفسیر الکبیر.


۱. آل عمران/سوره۳، آیه۵۹.    
۲. سجده/سوره۳۲، آیه۳۲.    
۳. صافات/سوره۳۷، آیه۱۱.    
۴. حجر/سوره۱۵، آیه۲۸.    
۵. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۲.    
۶. حجر/سوره۱۵، آیه۲۸.    
۷. طبرسی، مجمع‌البیان، ج۶، ص۵۱۶، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۴۱۵.
۸. شوکانی، فتح القدیر، ج۳، ص۱۳۰.
۹. طبری، جامع‌البیان، ج۱، ص۳۰۸، بیروت.
۱۰. شیخ طوسی، التبیان، ج۱، ص۱۳۶، مطبعة العلمیه، نجف.    
۱۱. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج۱۱، ص۱۰۱، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳.    
۱۲. شرح فصوص الحکم، ج۱، ص۸۹.
۱۳. فخر رازی، التفسیر الکبیر، ج۸، ص۸۰.



دائرةالمعارف قرآن کریم جلد اول، برگرفته از مقاله «آفرینش آدم»، شماره۴۱.    



جعبه ابزار