• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تزیین آسمان‌ها (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خداوند متعال آسمان‌ها را آفرید و آن را با ستارگان و خورشید و ماه زینت داد.در این مقاله آیات مرتبط با تزیین آسمان‌ها معرفی می‌شوند.



هنرنمایى شگفت‌انگيز خداوند، در زيباسازى آسمان به وسيله ستارگان:
«انا زینا السماء الدنیا بزینة الکواکب؛ ما آسمان پائین را با ستارگان تزیین کردیم.»
نکره بودن «زینة» بر تفخیم و تعجب دلالت دارد.


تزیین آسمان دنیا به زیور ستاره‌ها جلوه‌ای از ربوبیت خدا:
«رب السمـوت والارض وما بینهما ورب المشـرق • انا زینا السماء الدنیا بزینة الکواکب؛پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است و پروردگار خاورها.ما آسمان اين دنيا را به زيور اختران آراستيم.»


آراسته شدن آسمان دنيا (پايين) به زينت ستارگان، از جانب خداوند:
۱. «انا زینا السماء الدنیا بزینة الکوکب؛ما آسمان اين دنيا را به زيور اختران آراستيم.»
۲. «... و زینا السماء الدنیا بمصبیح...؛... و آسمان پائين را با چراغهاي (ستارگان) زينت بخشيديم....»
۳. «افلم ینظروا الی السماء فوقهم کیف بنینها و زینها...؛آيا آنها به آسماني كه بالاي سرشان است نگاه نكردند كه چگونه ما آنرا بنا كرده‌ ايم ؟ و چگونه به وسيله ستارگان زينت بخشيده‌ ايم ؟....»
۴. «و لقد زیـنا السماء الدنیا بمصبیح...؛ما آسمان پايين را با چراغهاي پرفروغي زينت بخشيديم....»


حکمت تزیین آسمان‌ عبارتند از:

۴.۱ - تماشای ناظران

تزيين آسمان به وسيله ستارگان و قرار دادن برج‌ها در آن، براى تماشاى ناظران، از ناحيه خداوند:
«ولقد جعلنا فی السماء بروجـا وزینـها للنـظرین؛ ما در آسمان برجهائی قرار دادیم، و آنرا برای بینندگان تزیین کردیم.»
مقصود تزیین به ستارگان است.

۴.۲ - راندن شیاطین

تزيين آسمان با ستارگان نورانىِ داراى شهاب، براى راندن شیاطین:
«ولقد زینا السمآء الدنیا بمصـبیح وجعلنـها رجوما للشیـطین...؛ ما آسمان پایین را با چراغهای پرفروغی زینت بخشیدیم، و آنها (شهب) را تیرهائی برای شیاطین قرار دادیم....»
«مصابیح» جمع «مصباح» به معنای چراغ است و مقصود، ستارگان می‌باشد. بنا بر یک تفسیر ، از ستارگان شهابهایی جدا می‌شود که به سوی شیاطین پرتاب می‌گردد


آراسته شدن با ستارگان و خورشید و ماه تابان:
«تبارک الذی جعل فی السماء بروجا و جعل فیها سراجا و قمرا منیرا؛جاودان و پر بركت است آن خدائي كه در آسمانها برجهائي قرار داد، و در ميان آن چراغ روشن و ماه نور بخشي آفريد.»
امام باقر علیه‌السلام درباره آیه شریفه فرمود: برج‌های آسمان ستارگان است.


دعوت به نگريستن در كيفيّت تزيين آسمان به ستارگان:
«افلم ینظروا الی السماء فوقهم کیف بنینـها وزینـها وما لها من فروج؛آیا آنها به آسمانی که بالای سرشان است نگاه نکردند که چگونه ما آنرا بنا کرده ایم؟ و چگونه به وسیله ستارگان زینت بخشیده ایم؟ و هیچ شکاف و ناموزونی در آن نیست!»


امام‌ خمینی با استناد به آیه (اِنَّا زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا بِزِینَةٍ الْکَواکِبِ) و براساس حرکت جوهری بر این باور است که همه سیارات و ستارگان در آسمان اول هستند و قرآن برخلاف هیئت بطلمیوسی تمام ستاره‌ها و کواکب را در آسمان دنیا می‌داند و از این روز سبع سماوات غیر از افلاکی است که بطلمیوس بیان کرده‌ است.
ایشان قائل است که بر ثبوت افلاک هیئت بطلمیوسی برهان وجود ندارد و نباید آن را به حساب شریعت اسلامی گذاشت و به قرآن نسبت داد و آیه (اِنَّا زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا بِزِینَةٍ الْکَواکِبِ) به‌ صراحت این نظر را رد می‌کند، زیرا آسمان دنیا آخرین طبقه سماوات سبع است و هرچه در علوم جدید از کواکب و ستاره‌ها کشف شده همه مربوط به آسمان اول است؛ بلکه همه کواکب پایین‌تر از آسمان اول‌اند و آسمان اول بعد از کواکب آغاز می‌شود.
امام‌ خمینی با طرح مسئله هفت آسمان در قرآن کریم، مدعی شده که با توجه به کشفیات جدید علوم کیهان‌شناسی در صحنه کهکشان‌ها، فهم این گزاره قرآن از توان بشری خارج است.
[۲۶] خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۸، ص۴۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
و لسان قرآن برعکس هیئت بطلمیوسی همه کواکب را در آسمان اول می‌داند.


۱. صافات/سوره۳۷، آیه۶.    
۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۷، ص۱۸۴.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۱۶.    
۴. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۶، ص۱۷۶.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۲۹۵.    
۶. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج۴، ص۴۰۰.    
۷. سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الدر المنثور، ج۷، ص۷۹.    
۸. صافات/سوره۳۷، آیه۵.    
۹. صافات/سوره۳۷، آیه۶.    
۱۰. صافات/سوره۳۷، آیه۶.    
۱۱. فصلت/سوره۴۱، آیه۱۲.    
۱۲. ق/سوره۵۰، آیه۶.    
۱۳. ملک/سوره۶۷، آیه۵.    
۱۴. حجر/سوره۱۵، آیه۱۶.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۴۱.    
۱۶. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۲، ص۱۳۸.    
۱۷. ملک/سوره۶۷، آیه۵.    
۱۸. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۹، ص۳۵۱.    
۱۹. فرقان/سوره۲۵، آیه۶۱.    
۲۰. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، ج۴، ص۲۵.    
۲۱. ق/سوره۵۰، آیه۶.    
۲۲. صافات/سوره۳۷، آیه.    
۲۳. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۰، ص۲۹۹-۳۰۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۲۴. صافات/سوره۳۷، آیه.    
۲۵. خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۴۲۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۲۶. خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۸، ص۴۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
۲۷. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۱۷، ص۵۲۶-۵۲۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۳۳۵، برگرفته از مقاله «تزیین آسمان‌ها».    
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۵۷، برگرفته از مقاله «تزیین آسمان».    
دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.






جعبه ابزار