• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

چارلز کلارنس آدامز

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آدامز، چارلز کلارنس ۱۸۸۳ـ ۱۹۴۸م)، خاورشناس و اسلام‌شناس آمریکایی، صاحب مفصّل‌ترین پژوهش درباره شیخ محمّد عبدُه و حرکت نوگرایانه او در زمینه اصلاحات دینی می‌باشد.



آدامیز در پنسیلوانیای ایالات متّحده متولّد شد. تحصیلات عمومی خویش را در دانشکده وِست مینستر آغاز کرد و پس از فراغت از تحصیل در ۱۹۰۹م به مصر رفت و تا ۱۹۱۵م در آن کشور ماند.

۱.۱ - تحصیلات عالی

چون به آمریکا بازگشت، در دانشگاه‌های هارتفورد و شیکاگو، به فراگیری عربی و معارف اسلامی پرداخت و سرانجام در ۱۹۲۸م به گرفتن درجه دکتری از دانشگاه اخیر توفیق یافت.


آنگاه مجدّداً به مصر رفت و در قاهره به مدیریّت مدرسه الهیّات عباسیّه برگزیده شد. در ۱۹۳۹م عهده‌دار ریاست مرکز خاورشناسی دانشگاه آمریکایی قاهره گردید.


آدامز بیش از تألیف، به تدریس گرایش داشت.
تنها کتاب او « اسلام و نوگرایی در مصر» نام دارد که در واقع بخش اول از رساله دکتری او را تشکیل می‌دهد. آدامز در نگارش قسمت‌هایی از اثر خود، از کتاب الاسلام و اصول الحکم نوشته علی عبدالرزّاق مصری بهره فراوان برده است.


در این رساله آرای اسلامی و جنبش‌های اصلاحی دینی و اجتماعی که در اواخر سده ۱۹م و اوایل سده ۲۰ م در مصر روی داده، تحلیل و بررسی شده است.


از آن‌جا که شیخ محمد عبده (۱۲۶۶ـ۱۳۲۳ق/۱۸۴۹ـ ۱۹۰۵م) نقش عمده‌ای در رهبری این جنبش داشته، آدامز شرحی مستوفی در معرفی وی و گروهی از رجال اصلاح طلب مانند محمدرشید رضا (۱۲۸۲ـ۱۳۵۴ق/۱۸۶۵ـ ۱۹۳۵م) به دست می‌دهد.
کتاب «اسلام و نوگرایی در مصر» در واقع مفصل‌ترین رساله به یک زبان اروپایی راجع به محمد عبده و تلاش‌های او در زمینه اصلاحات دینی در مصر است.
این کتاب در ۱۹۲۸م در قاهره، و در ۱۹۳۳م به وسیله انتشارات آکسفورد به چاپ رسید، و در ۱۹۳۶م عبّاس محمود آن را به عنوان الاسلام و التجدید فی مصر منتشر ساخت.


علاوه بر این آدامز مقالاتی نیز در مجله «جهان اسلام» انتشار داده است.
از جمله آن‌هاست: « فتوا درباره عروج مسیح » ؛ «برخی از گرایش‌های فکری در مصر امروز» ؛ «دین‌شناسی تطبیقی در دانشگاه الازهر» ؛ «سنوسیها» ؛ « ابوحنیفه قهرمان آزادگی و تساهل در اسلام».
نوشته‌ای نیز با عنوان «محمد عبده و فتوای ترانسوال» دارد که در ۱۹۳۳م به مک دونالد، استاد خود، اهدا کرده است.
[۱] محمد، بریتانیکا، ذیل عبده، ذیل عبده، محمد.
[۲] خیرالدین زرکلی، اعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، ۱۹۸۶م، ۲/۸۴ ـ ۸۵.
[۳] نجیب عقیقی، المستشرقون، ۳/۱۰۰۴ـ ۱۰۰۵.



(۱) بریتانیکا، ذیل عبده، محمد.
(۲) خیرالدین زرکلی، اعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، ۱۹۸۶م، ۲/۸۴ ـ ۸۵.
(۳) نجیب عقیقی، المستشرقون، ۳/۱۰۰۴ـ ۱۰۰۵.


۱. محمد، بریتانیکا، ذیل عبده، ذیل عبده، محمد.
۲. خیرالدین زرکلی، اعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، ۱۹۸۶م، ۲/۸۴ ـ ۸۵.
۳. نجیب عقیقی، المستشرقون، ۳/۱۰۰۴ـ ۱۰۰۵.



دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «چارلزکلارنس آدامز»، شماره۱۳۰.    


رده‌های این صفحه : تراجم | خاور شناسان




جعبه ابزار