... متکلمان جوهریجسمانی، گروهی عرض جسمانی و عده‌ای جوهر غیرجسمانی می‌دانند. ... جوهریجسمانی ... متکلمانی ... که روح را جوهریجسمانی ... داند، نه جوهری بسیط که به او تعلق دارد. ... عرض جسمانی ... شمار ...
... ماده یکی از اقسام جوهرجسمانی است و دو معنا دارد ... ، عبارتند از: ... اول ... جسمجوهری است که دارای ابعاد سه ... باشد و به عبارتی جسمجوهری است که بتوان سه ... است که شامل ابعاد جوهریاجسام کروی نیز بشود. چون ... چنان که شیخ اشراق جوهرجسمانی را چنین تعریف کرده ...
... و به عبارت دیگر جوهرجسمانی که در ذات خود ... که در تعریف جسم گفته‌اند: «جوهر یمکن ان یفرض ... که متکلّمین مدّعی هستند این جوهرجسمانی با این خاصیت سه ... است که «صورت جسمیه» و یا «اتّصال جوهری» می‌خوانیم؛ ... که یک صورت جسمیه که یک جوهر ممتدّ است دو قسمت ...
... اعتبار این‌که از لواحق جسم طبیعی است، از مسائل ... از اوصاف و احوال اجسام و موجودات جسمانی است، اما بنابر ... وسیع‌تری از جسم و موجود جسمانی را هم شامل ... فرض بر آن است که جوهرجسمانیِ منوَّع، بعینه در حرکت ... است که باثبات و بقای جسم در جسمیت، حرکت در عرض است ...
... محال است که جسم از غیر جسم ترکیب شود یا ... چیزی شود که جوهر دارای امتداد جسم نباشد. اما مطلب ... واسطه از نحوه وجود اجسام انتزاع می‌شود ... عرضیه جوهر نفسانی جوهر مثالی و اما جوهر مادی همان جوهرجسمانی است ... حاکی از ابعاد وجود اجسام بشمار آورد نیز کیفیات ...
... که منشا بالقوه بودن اجسام است، خود جوهری ذاتا بالقوه است و ... که منشا خواص بالفعل اجسام است، جود جوهری ذاتا بالفعل و فاقد ... اتحادی این است که واقعیت جوهرجسمانی ، واقعیتی بسیط است که در ... هم قرار دادن آنها امتداد جوهریجسم به وجود می‌آید. البته ...
... ذات معرفی می‌شود. جوهر عقلانی جوهری است که ذاتا و فعلا ... بیاید چنانکه مثلا جوهر عقلانی همراه با جوهرجسمانی از علت نخستین ... که مثلا جوهر عقلانی بعد از جوهرجسمانی بوجود بیاید و جوهرجسمانی واسطه در ... گیری ... طبق این قاعده وجود جوهر عقلانی که کاملتر از دیگر ...
... فلسفه مشائی جوهر دارای پنج فرد بود یعنی هیولا، صورت، جسم، نفس ... و عقل. این هر پنج جوهر در عین ... آورد. وی گفت اگر در جوهراجسام و نهاد اصلی آنها ـ ... به هم مرتبط می‌سازد: «اجسام» عاشق «طبیعتند» و طبیعت ...
