نوع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

نوع‌، یکی از اصطلاحات علم منطق بوده و به‌معنای تمام حقیقت مشترک بین جزئیاتِ متحد در ماهیت است.

اصطلاح‌شناسی

[ویرایش]

---

نوع در منطق دارای سه کاربرد است:

۱. نوع (جهت) که به معنای جهت قضیه است؛
۲. نوع (خطابه) که قانون استفاده مقدمات خطابیه است؛
۳. نوع (کلیات خمس) که یکی از کلیات خمس است.

اقسام کلی ذاتی

[ویرایش]

---

کلی ذاتی یا جنس است یا نوع و یا فصل؛ چه اگر تمام ماهیت باشد نوع است و اگر جزء مشترک ماهیت باشد جنس است، و اگر جزء ممیّز باشد، فصل خواهد بود.
نوع مرکب از جنس و فصل است، جنس در او به جای ماده و فصل به جای صورت است، اما جنس و فصل ماده و صورت نیستند، چه جنس و فصل بر مرکب به مواطات حمل می‌شوند، و ماده و صورت بر او به مواطات حمل نمی‌شوند.

توضیح اصطلاح

[ویرایش]

---

مراد از نوع کلی همان نوع در کاربرد سوم است و آن عبارت است از:

کلی ذاتی‌ای است که تمام حقیقت مشترک ما بین جزئیات و مصادیقی است که در ماهیت، متحد، و در عدد و خصوصیات فردی مختلف‌اند، و در جواب سؤال ما هو می‌آید، مثلا چون بپرسیم که احمد و پرویز و هوشنگ چیستند؟ جواب انسان است.
نوع تمام ذاتیات را در بردارد و بنابراین بر همه حقیقت شی‌ء دلالت دارد و ازاین‌رو نوع هرچیز همان ماهیت و چیستی آن چیز است و آن از ترکیب جنس و فصل حاصل می‌شود.
از تعریف نوع به خوبی معلوم می‌شود که افراد یک نوع کاملا از لحاظ حقیقت یکسان هستند، و هیچ تفاوتی در ذاتیات با هم ندارند و اختلاف آنها تنها در عرضیات آنها است و مجموعه همین عرضیات که امتیاز یک فرد را از افراد دیگر موجب می‌شود تعیّن و تشخّص نامیده می‌شود.

نوعیت

[ویرایش]

---

نوعیت که از معقولات ثانیه منطقی است مصدر جعلی نوع است.

اقسام نوع

[ویرایش]

---

نوع به لحاظ‌های مختلف تقسیمات گوناگونی دارد که از جمله آنها تقسیم به نوع حقیقی و نوع اضافی، نوع سافل، نوع عالی، و نوع متوسط است.

پانویس

[ویرایش]

---