رجع (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَجْع (به فتح راء و سکون جیم) از
واژگان قرآن کریم و به معنای رجوع است. مشتقات واژه رجع که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
تراجع بين الاثنين است،
رُجْعی به معنای رجوع و
مَرْجِع مصدر میمی به معنای رجوع است.
رَجْع به معنای رجوع است و رجعى به معنى بر گشتن و برگرداندن لازم و متعدى هر دو آمده است .همچنين است رُجْعَان (به ضم اول) و مرجع كه مصدر ميمى است.
(فَرَجَعَ مُوسى إِلى قَوْمِهِ غَضْبانَ أَسِفاً) «
موسی خشمگين و اندوهناک به قوم خويش برگشت.»
(فَإِنْ رَجَعَكَ اللَّهُ إِلى طائِفَةٍ مِنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُلْ لَنْ تَخْرُجُوا مَعِيَ أَبَداً) رجوع در اين آيه متعدى به كار رفته يعنى: «اگر خدا تو را به سوى گروهى از
منافقین برگرداند و از تو براى خروج به جنگ اجازه بخواهند بگو: هرگز با من خارج نخواهيد شد.» همچنين است آيه
(فَرَجَعْناكَ إِلى أُمِّكَ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُها) (ذلِكَ رَجْعٌ بَعِيدٌ) (إِنَّهُ عَلى رَجْعِهِ لَقادِرٌ) رجع در آيه اول لازم و در دوّمى متعدى است.
تراجع بين الاثنين است.
(فَلا جُناحَ عَلَيْهِما أَنْ يَتَراجَعا) (وَ اللَّهُ يَقْبِضُ وَ يَبْصُطُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ) در بسيارى از آيات كه كلمه «
تُرْجَعُونَ» و «
يَرْجِعُونَ» ذكر شده لازم است آن را حال معنى كرد نه استقبال يعنى الآن به سوى خدا بر گردانده میشويد زيرا ما هر آن در حال باز گشت به سوى خدائيم تنها
مرگ باز گشتن به سوى خدا نيست.
(إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ) (إِنَّ إِلى رَبِّكَ الرُّجْعى) رجعى همانطور كه گفته شد به معنى رجوع است يعنى: «بر گشت بسوى پروردگار تو است.»
(إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً) مرجع چنانكه گفته شد
مصدر میمی و به معنى رجوع است و آن شانزده بار در قرآن آمده است.
•
قرشی بنایی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «رجع»، ج۳، ص۵۶.