محل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَحْل (به فتح میم و سکون حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای حيله كردن، سعايت كردن در پيش سلطان است. این کلمه دو بار در
نهج البلاغه به كار رفته است.
مَحْل (مثل عقل) به معنای حيله كردن، سعايت كردن در پيش سلطان است.
حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده:
«يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَ يُقَرَّبُ فِيهِ إِلاَّ الْمَاحِلُ، وَ لاَ يُظَرَّفُ فِيهِ إِلاَّ الْفَاجِرُ» (زمانى بر مردم فرا مى‌رسد كه مقرّب نمى‌گردد مگر حيله گر و سخن چين و جالب شمرده نشود مگر فاجر.)
(شرح‌های حکمت:
) منظور از «ماحل» سعايت كننده پيش سلطان است «لا يظرّف» يعنى ظريف و زيرک شمرده نمى‌شود مگر بدكار.
حضرت درباره
قرآن مجید فرموده:
«مَنْ شَفَعَ لَهُ الْقُرْآنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ شُفِّعَ فِيهِ، وَمَنْ مَحَلَ بِهِ الْقُرْآنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ صُدِّقَ عَلَيْه» «هر كس را
قرآن روز
قیامت شفاعت كند، شفاعت قرآن در باره او قبول است هر كس قرآن براى او روز قيامت سعايت كند، مورد تصديق واقع مى‌شود، سعايت قرآن، بيان كردن گناهان انسان در پيش خداست.»
(شرح‌های خطبه:
)
این کلمه دو بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «محل»، ج۲، ص۹۶۵.
