طهارت از حدث

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

موضوع این مقاله در مورد طهارت از حدث است که خودش از بابهای مهم و مفصل فقهی است که از احکام آن به تفصیل در این باب سخن گفته‌اند.

اقسام طهارت از حدث

[ویرایش]

---

طهارت از حدث دو قسم است: طهارت با آب که به گونه وضو یا غسل انجام می‌شود. اولی را که برطرف کننده حدث اصغر است طهارت صغری و دومی را که برطرف کننده حدث اکبر است طهارت کبری می‌نامند، و طهارت با خاک که به گونه تیمّم صورت می‌گیرد و بدل از طهارت صغری و کبری است. از این سه نوع طهارت به «طهارات ثلاث» یاد می‌شود. طهارت با آب اصل است و عدول از آن به طهارت با خاک تنها در موارد استثنایی و ضرورت است.

حکم تکلیفی طهارت

[ویرایش]

---

طهارت یا واجب است و یا مستحب.

← طهارت واجب

طهارت از حدث (با وضو، غسل یا تیمّم) برای به جا آوردن اعمال زیر واجب است:
نماز واجب جز نماز میّت.
طواف واجب مسّ نوشته‌های قرآن.
مسّ نامهای خداوند تعالی، پیامبر اعظم صلّی اللّه‌ علیه و آله و به قول مشهور، اهل بیت علیهم السّلام. روزه، بنابر قول مشهور.
قرائت سوره های عزائم
مکث در مسجد و به قول گروهی، مشاهد مشرّفه.
دخول در مسجد الحرام و مسجد النّبی صلّی اللّه‌ علیه و آله، حتی بدون مکث و در حدّ عبور.
در چهار مورد نخست، طهارت از حدث اصغر و اکبر، هر دو واجب است؛ لیکن در چهار مورد آخر تنها طهارت از حدث اکبر واجب است.
طهارت گاهی به سبب نذر و مانند آن نیز واجب می‌شود.

← طهارت مستحب

طهارت در موارد زیادی مستحب است، مانند وضو برای نماز و طواف مستحب؛ طلب حاجت از خداوند تعالی؛ همراه داشتن قرآن کریم؛ به جا آوردن مناسک حج، جز طواف و نماز؛ نماز میّت؛ زیارت اهل قبور؛ تلاوت قرآن؛ داخل شدن در مسجد؛ خوابیدن؛ برای عروس و داماد در شب زفاف؛ هنگام بازگشت از سفر و داخل کردن میّت در قبر. البته در نماز مستحب، طهارت شرط صحّت آن نیز می‌باشدو مانند غسل در روز جمعه؛ شبهای فرد ماه رمضان؛ شب عید فطر و روز مبعث.

اسباب تطهیر

[ویرایش]

---

سبب وجوب یا استحباب طهارت پیدایی حدث است؛ اعم از حدث اصغر و اکبر. حدث اصغر که موجب وضو می‌شود عبارت است از خروج ادرار، مدفوع و باد معده؛ خواب؛ زایل شدن عقل و برخی اقسام استحاضه. حدث اکبر که موجب غسل می‌گردد عبارت است از جنابت ؛ حیض؛ نفاس؛ استحاضه و مسّ میّت پس از سرد شدن و پیش از غسل دادن. چنان که مرگ نیز موجب غسل میّت می‌شود.

وسیله طهارت

[ویرایش]

---

طهارت به وسیله آب و با فقدان یا عدم امکان استفاده از آن به وسیله خاک حاصل می‌شود. آب به کار رفته در طهارت باید مطلق، مباح و پاک باشد. بنابر این، طهارت با آب مضاف، غصبی و نجس صحیح نخواهد بود. چنان که خاک استفاده شده در تیمّم باید مباح و پاک باشد.

چگونگی طهارت با آب

[ویرایش]

---

طهارت با آب به دو گونه حاصل می‌شود: وضو و غسل. وضو به چهار موضع از بدن محدود می‌شود: سر و صورت و دست و پا؛ لیکن غسل همه بدن را دربر می‌گیرد. طهارت با خاک تنها به گونه تیمّم حاصل می‌شود که به دو عضو بدن اختصاص می‌یابد: صورت و دست.

پانویس

[ویرایش]

---