• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سوره مؤمنون

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



سوره مؤمنون بیست و سومین سوره قرآن می‌باشد.



خداوند در یازده آیه اول این سوره، صفات مؤمنان از قبیل: خشوع در نماز ، اعراض از لغو، پرداخت زکات ، حفظ عفت و امانتداری را بیان می‌کند و سپس به خلقت انسان ، نعمت‌های خدا، دعوت انبیا و معاد می‌پردازد. به مناسبت ذکر اوصاف مؤمنان در این سوره و ذکر واژه «مؤمنون» در آیه نخست، نام سوره را «مؤمنون» نهاده‌اند. و به مناسبت کلمه آغازین سوره، به آن سوره «قد افلح» هم گفته می‌شود.


مضمون این سوره دعوت به ایمان به خدا و روز قیامت است و فرق‌های میان مؤمنان و کفار شمرده شده است. صفات پسندیده و فضایی که در مؤمنان و رذائل اخلاقی و اعمال زشتی که در کفار هست ذکر شده و به دنبالش مژده‌ها و بیم‌ها داده که بیم‌های آن متضمن ذکر عذاب آخرت و بلاهای دنیایی است. بلاهایی که امت‌های گذشته را به خاطر تکذیب دعوت حق از بین برد و منقرض ساخت. و از دوران نوح علیه‌السّلام گرفته از هر امتی نمونه‌ای ذکر کرده، تا به عیسی علیه‌السّلام رسیده است. گفته شده: سیاق آیات این سوره شهادت می‌دهد که این سوره مکی است


۱. دارای ۱۱۸ آیه به عدد کوفی، ۱۱۹ آیه به عدد قاریان دیگر، ۱۸۴۰ کلمه و ۴۸۰۲ حرف است.
۲. در ترتیب نزول، هفتاد و چهارمین و در مصحف شریف بیست و سومین سوره است.
۳. پس از سوره انبیا و پیش از سوره سجده در مکه و پیش از هجرت نازل شد.
برخی تنها آیه ۴ را که درباره تشریع زکات است مدنی دانسته‌اند؛ ولی در پاسخ می‌توان گفت اصل تشریع زکات، در مکه بوده است؛ هرچند دستور جمع آوری و سایر احکام آن در مدینه قانونگذاری شد.
۴. گفته‌اند دو آیه منسوخ دارد.
۵. از نظر کمیت، از سور مئین و اندکی کمتر از نیم جزء قرآن است.
[۱] سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۴۴۹.
[۲] سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۱۸۱.
[۴] رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۵۸۵.
[۵] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۶۳.
[۸] فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۳۲۹.
[۱۰] هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، ص۲۵۶.
[۱۱] جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۱، ص۳۱۶.



۱. اوصاف مؤمنان و نشانه‌های ایمان؛
۲. آفرینش انسان ؛
۳. داستان کشتی حضرت نوح علیه‌السّلام ؛
۴. داستان حضرت موسی و هارون علیه‌السّلام و فرعون ؛
۵. بیان برخی از نعمت‌های الهی؛
۶. معاد و مسئله حساب و میزان….


۱. سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۴۴۹.
۲. سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۱۸۱.
۳. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص۵.    
۴. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۵۸۵.
۵. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۶۳.
۶. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۴۳.    
۷. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۹۳.    
۸. فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۳۲۹.
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۱۸۹.    
۱۰. هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، ص۲۵۶.
۱۱. جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۱، ص۳۱۶.



فرهنگ نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«سوره مؤمنون».    


رده‌های این صفحه : سوره‌های قرآن




جعبه ابزار