تفسیر ابی الجارود

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


تفسیر ابی الجارود (تفسیر امام باقر (علیه‌السّلام)، منسوب به امام محمد باقر (علیه‌السّلام) (۵۷ - ۱۱۴ ق) ابن ندیم در الفهرست این تـفسیر را به عنوان نخستین تفسیر در کتب تفاسیر ذکر می‌کند و آن را از تصانیف حضرت باقر (علیه‌السّلام) می‌داند که حضرت (علیه‌السّلام) آنرا برای ابی الجارود املاء فرموده‌اند.


معرفی اجمالی مؤلف

[ویرایش]

نـام ابی الجارود زیاد بن منذر (م ۱۵۰) است وی در حال تولد نابینا بود و از اصحاب سه تن از ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) حضرت علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد (علیهم‌السّلام) بوده است. او مؤسس فرقه زیدیه جارودیه است. ظـاهرا حضرت باقر (علیه‌السّلام) در ایام استقامت او و قبل از گرایش وی به زیدیه این تفسیر را بر وی املاء فرموده‌اند.

طرق نقل تفسیر

[ویرایش]

راوی ایـن تـفسیر از ابی الجارود در طریق شیخ الطائفه شیخ طوسی و ابوالعباس نجاشی، ابوسهل کثیر بن عیاش قطان است و او از روات ضعیف می‌باشد.
ولی علی بن ابراهیم بن هاشم قمی که این تفسیر را در تفسیر خود (که به چاپ رسیده است) به اسـناد از ابی بصیر یحیی بن ابی القاسم اسدی (م ۱۵۰ ق) روایت کرده که به توثیق او تصریح شده است و او از ابی الجارود روایت می‌کند.
آقابزرگ تهرانی در الذریعه این تفسیر را تحت عنوان تفسیر ابی الجارود ذکر می‌کند سپس تحت عـنوان تفسیر الامام الباقر (علیه‌السّلام) یاد کرده و سید حسن صدر در تاسیس الشیعه تحت عنوان تفسیر ابوجعفر الباقر (علیه‌السّلام) ثبت کرده است.
[۱] امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۱، ص۶۵۱.    
[۲] صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام، ص۳۲۷.
[۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة، ج۴، ص۲۵۱-۲۶۲.    
[۴] کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، ص۷۹.    
[۵] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۳۳۹-۳۴۰.    
[۶] شیخ طوسی، محمدبن حسن، رجال کشی، ص۲۲۹.    
[۷] نجاشی، احمد بن علی، رجال، ج۱، ص۱۷۰.    
[۸] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲۹، ص۵۵.    
[۹] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۵، ص۹.
[۱۰] خویی، سیدابوالقاسم، معجم الرجال الحدیث، ج۸، ص۳۳۲-۳۳۷.    
[۱۱] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۲.    
[۱۲] شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۶۷.


پانویس

[ویرایش]
 
۱. ↑ امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۱، ص۶۵۱.    
۲. ↑ صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام، ص۳۲۷.
۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة، ج۴، ص۲۵۱-۲۶۲.    
۴. ↑ کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، ص۷۹.    
۵. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۳۳۹-۳۴۰.    
۶. ↑ شیخ طوسی، محمدبن حسن، رجال کشی، ص۲۲۹.    
۷. ↑ نجاشی، احمد بن علی، رجال، ج۱، ص۱۷۰.    
۸. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۲۹، ص۵۵.    
۹. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۵، ص۹.
۱۰. ↑ خویی، سیدابوالقاسم، معجم الرجال الحدیث، ج۸، ص۳۳۲-۳۳۷.    
۱۱. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۲.    
۱۲. ↑ شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۶۷.


منبع

[ویرایش]
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن دوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۵.    


رده‌های این صفحه : تفاسیر روایی | تفاسیر شیعه | تفاسیر قرن دوم | تفسیر | علوم قرآن | کتاب شناسی
جعبه ابزار