اعتیاد (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


عادت کردن و خو گرفتن را اعتیاد گویند. این عنوان به مناسبت در باب‌های زکات، خمس، صوم، حج و نکاح مطرح شده است.


اعتیاد به مواد مخدر

[ویرایش]

اعتیاد به مواد مخدر از هر نوع که باشد اعم از خواب‌آور، مختل کنندۀ حواس و مست کننده- مانند تریاک، بنگ، حشیش و هروئین- حرام است و حتی بسیاری از فقیهان جواز استفادۀ طبّی از برخی مواد مخدر را، به ضرورت و انحصار درمان به آن و منجرّ نشدن به اعتیاد مشروط کرده‌اند.
[۱] بررسی مواد مخدر در متون اسلامی، ص۲۳۳-۲۵۲.


ترک اعتیاد

[ویرایش]

ترک اعتیاد در صورت امکان و در پی نداشتن ضرر، واجب است.
[۲] استفتائات (امام خمینی) ج۲، ص۳۷.


معرفی معتادان برای درمان

[ویرایش]

معرّفی معتادان به مراکز درمانی در صورتی که کمک به درمان آن‌ها باشد
[۳] اجوبة الاستفتائات ج۲، ص۱۰۹.    
و اطمینان به عدم ضرر کلّی مانند مرگ معتاد وجود داشته باشد جایز است.
[۴] بررسی مواد مخدر در متون اسلامی، ص۲۳۶.


کمک مالی به معتاد فقیر

[ویرایش]

دادن صدقات و کمک‌های مردمی به معتاد فقیر در صورت علم به مصرف آن‌ها در مواد مخدر، جایز نیست.
[۵] استفتائات (امام خمینی) ج۲، ص۳۶.


دادن خمس و زکات به معتاد

[ویرایش]

البته دادن خمس و زکات به معتادی که ترک اعتیاد برایش ممکن نیست، به مقدار رفع نیازهای ضروری، جایز است.
[۶] مجمع المسائل ج۱، ص۴۱۷.


معتاد مستطیع برای حج

[ویرایش]

معتادی که مقرّرات کشوری مانع رفتن او به حج است و نمی‌تواند اعتیاد را ترک کند، اگر قبل از اعتیاد مستطیع شده و به حج نرفته است، حج بر او واجب است و در صورت یأس از ترک اعتیاد، باید نایب بگیرد، امّا اگر قبل از اعتیاد استطاعت نداشته، پس از آن نیز مستطیع نیست، مگر بتواند با ترک اعتیاد یا غیر آن، اجازۀ رفتن بگیرد.
[۷] مناسک مراجع، ص۶۴.


روزه معتاد

[ویرایش]

اگر برای شخص معتاد به مواد مخدّر، ترک اعتیاد و روزه گرفتن بدون مصرف‌ آن ممکن نباشد، واجب است از مفطرات دیگر غیر از مواد مخدّر پرهیز نماید و از آن هم به مقدار ضرورت اکتفا کند.
[۸] مجمع المسائل ج۱، ص۲۸۴.


ناتوانی شوهر در آمیزش به خاطر اعتیاد

[ویرایش]

ناتوانی شوهر در آمیزش بر اثر اعتیاد به هروئین و مانند آن، موجب جواز فسخ ازدواج نیست، امّا اگر خطر اعتیاد یا ضرر جانی برای زن وجود داشته باشد، جایز است زن در خانۀ شوهر نماند؛ هر چند طلاق وی موقوف به اذن و رضایت شوهر است.
[۹] مجمع المسائل ج۲، ص۱۸۶.


اعتیاد به دخانیات

[ویرایش]

اگر استعمال دخانیات مانند سیگار، توتون و تنباکو و اعتیاد به آن، ضرر عمده داشته باشد، حرام است.
[۱۰] منیة السائل (خویی)، ص۲۰۶.


روزه معتاد به دخانیات

[ویرایش]

گرفتن روزۀ واجب، بر شخص معتاد به سیگار و مانند آن واجب است.
[۱۱] مجمع المسائل ج۱، ص۲۸۴.


پانویس

[ویرایش]
 
۱. ↑ بررسی مواد مخدر در متون اسلامی، ص۲۳۳-۲۵۲.
۲. ↑ استفتائات (امام خمینی) ج۲، ص۳۷.
۳. ↑ اجوبة الاستفتائات ج۲، ص۱۰۹.    
۴. ↑ بررسی مواد مخدر در متون اسلامی، ص۲۳۶.
۵. ↑ استفتائات (امام خمینی) ج۲، ص۳۶.
۶. ↑ مجمع المسائل ج۱، ص۴۱۷.
۷. ↑ مناسک مراجع، ص۶۴.
۸. ↑ مجمع المسائل ج۱، ص۲۸۴.
۹. ↑ مجمع المسائل ج۲، ص۱۸۶.
۱۰. ↑ منیة السائل (خویی)، ص۲۰۶.
۱۱. ↑ مجمع المسائل ج۱، ص۲۸۴.


منبع

[ویرایش]
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۶۰۰.    


رده‌های این صفحه : احکام خوردنی و آشامیدنی ها | فقه
جعبه ابزار