احمد بن حنبل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


احمد بن حنبل که از نظر نسب از مردم مرو خراسان به شمار می رود، در سال ۱۶۴ هجری در بغداد به دنیا آمد و در سال ۳۴۱ در همین شهر چشم از جهان فرو بست
[۱] سیر اعلام النبلاء، ذهبی، شمس الدین، ج ۱۱، ص ۱۷۹     .
.


تحصیلات ابن حنبل

[ویرایش]

او تحصیل خود را در این شهر دنبال کرد و برای فراگیری دانش بیشتر به شهرهای مختلف؛ همچون مدینه، بصره، کوفه و ... مسافرت نمود و از درس اساتید و مشایخ حدیث؛ هم چون وکیع، سفیان بن عیینیه، هشیم بن بشیر، قاضی ابویوسف، شافعی و ... بهره جست. ذهبی شمار زیادی از اساتید او را نام برده است.
[۲] سیر اعلام النبلاء، ذهبی، شمس الدین، ج ۱۱، ص ۱۸۰ ۱۸۱     .


بنیان‌گذاری فقه حنبلی

[ویرایش]

احمد بن حنبل بنیان‌گذار فقه حنبلی و یکی از امامان چهارگانه فقه اهل سنت است. او بنا به نقل ابن ندیم، ۱۳ کتاب به رشته تحریر در آورد که المسند و العلل مهم‌ترین آنها به شمار می‌روند.
[۳] الفهرست، ص۲۸۵.
[۴] الاعلام، ج۱، ص۲۰۳.


عقاید ابن حنبل

[ویرایش]

او به خاطر اعتقاد به قدیم بودن قرآن، از سوی مأمون و به ویژه معتصم عباسی متحمّل تازیانه و زندان شد، اما پس از حاکمیت متوکل و پایان بخشیدن به حاکمیت علمی معتزله، از جایگاه احترام‌آمیز ویژه‌ای برخوردار شد و عقاید و فقه او به سرعت انتشار یافت.
[۵] سیر اعلام النبلاء، ج۱۱، ص۲۳۲.
[۶] تاریخ الاسلام، ج۱۸، ص۱۶.


تدوین مسند

[ویرایش]

با توجه به این که در اواخر سده دوم، گرایش ویژه‌ای به مسندنویسی در میان محدثان پدیدار شد و کسانی همچون سلیمان بن جارود طیالسی (م ۲۰۴)، عبیدالله بن موسی (م ۲۱۳)، عثمان بن ابی شیبه (م ۲۳۹) به مسندنویسی روی آوردند، احمد بن حنبل با توجه به گستردگی روایاتی که به آنها دست یافته بود، اقدام به تدوین مسند نمود.
او روایات مسند را از میان هفتصد و پنجاه هزار روایت انتخاب کرد و پیوسته به نوشتن و گردآوری آنها در برگه‌هایی که حکم چرکنویس داشت اقدام کرد. سپس به خاطر احساس پایان یافتن عمر آنها را بر فرزندان و نزدیکان خود خواند و پیش از پالایش و ویرایش آنها از دنیا رفت. آنگاه فرزندش عبدالله و نیز شاگردش قطیعی روایاتی بر آن افزودند و مسند به صورت کنونی درآمد.
[۷] مسندنویسی، ص۳۳۳-۳۳۴ به نقل از ابن جزری و سفارینی.


شاگردان حنبل

[ویرایش]

از مشهورترین شاگردانش مى‌توان به فرزندش صالح بن احمد بن حنبل (م ۲۶۶)، و فرزند دیگرش، عبدالله بن احمد بن حنبل (م ۲۹۰) و عبدالملک بن عبدالحمید بن مهران (م ۲۷۴) و احمد بن محمد بن حجاج اشاره کرد.
[۸] الفقه الاسلامى و ادلّته، ج۱، ص ۵۴.


پانویس

[ویرایش]
 
۱. ↑ سیر اعلام النبلاء، ذهبی، شمس الدین، ج ۱۱، ص ۱۷۹     .
۲. ↑ سیر اعلام النبلاء، ذهبی، شمس الدین، ج ۱۱، ص ۱۸۰ ۱۸۱     .
۳. ↑ الفهرست، ص۲۸۵.
۴. ↑ الاعلام، ج۱، ص۲۰۳.
۵. ↑ سیر اعلام النبلاء، ج۱۱، ص۲۳۲.
۶. ↑ تاریخ الاسلام، ج۱۸، ص۱۶.
۷. ↑ مسندنویسی، ص۳۳۳-۳۳۴ به نقل از ابن جزری و سفارینی.
۸. ↑ الفقه الاسلامى و ادلّته، ج۱، ص ۵۴.


منبع

[ویرایش]
سایت اندیشه قم    


رده‌های این صفحه : امامان اهل‌سنت | تراجم | حدیث شناسی | علمای اهل سنت | علمای قرن دوم | علمای قرن سوم | فقهای حنبلی | محدثین اهل سنت
جعبه ابزار