• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شعر عروضی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



شعر عروضی، به‌معنای شعر دارای وزن و قافیه، بدون افاده تخیّل است.



عروض، میزان و معیار برای سخن منظوم است، چنان‌که نحو، میزان و معیار برای کلام منثور است و به این سبب، عَروض گفته می‌شود که معروضٌ علیه شعر است؛ یعنی شعر را بر آن عرضه می‌کنند تا موزون و ناموزون آن از هم باز شناخته شود. بین شعر ارسطویی (یعنی شعر در اصطلاح ارسطو و منطق‌دانان مسلمان) و شعر عروضی، عموم و خصوص من وجه است و هر یک از جهتی اعم از دیگری است و از جهتی اخص از آن.
بعضی از شعرها هم تخیّلی و هم دارای وزن و قافیه‌اند؛ مانند بسیاری از اشعار سعدی، حافظ و مولوی؛ پس این‌گونه اشعار هم شعر عروضی‌اند و هم شعر منطقی و ارسطویی. برخی از شعرها تنها وزن و قافیه دارند و مفید تخیّل نیستند؛ مانند: اشعار الفیه بن مالک و منظومه سبزواری. بر این دسته از اشعار، شعر منطقی صدق نمی‌کند. دسته سوم، قضایای تخیّلی دارند، ولی وزن و قافیه ندارند. بر این دسته از اشعار، فقط شعر منطقی و ارسطویی صدق می‌کند، نه شعر عروضی.
[۳] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۲۳۸.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی.    
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    


۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۵۸۷.    
۲. سجادی، جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، ج۲، ص۱۰۶۳.    
۳. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۲۳۸.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «شعر عروضی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۱/۲۱.    



جعبه ابزار