مقاله برگزیده
ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابیطالب (علیه‌السّلام) پنجمین
امام از
اهل بیت طاهرین و آفتابی است که بر افق
امامت، جاودانه درخشید.
زندگی آن حضرت سراسر
دانش و ارزش بود. خصلت
آفتاب آن است که همواره گام بر فرق ظلمت می‌نهد و در لحظه‌های تاریک، بر افق زمان می‌روید تا ارزشهای مهجور و نهان شده در سیاهی
جهل و جور را، دوباره
جان بخشیده و آشکار سازد. او نیز در
عصر حاکمیت جور و تشتت اندیشه‌های دینی امت اسلام،
تولد یافت تا پیام آور معرفت و احیاگر
اسلام ناب محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) باشد.
امام باقر (علیه‌السّلام) در
شهر مدینه تولد یافت و بر اساس نظریه بیشتر مورخان و کتابهای روایی، تولد آن گرامی در
سال ۵۷ هـ بوده است. این نقل با روایتی که نشان می‌دهد
امام باقر (علیه‌السّلام) به هنگام
شهادت جد خویش حسین بن علی (علیه‌السّلام) در سرزمین
کربلا حضور داشته و سه
سال از عمرش می‌گذشته است، هماهنگی دارددر
روز و
ماه ولادت آن حضرت نیز نقلهای مختلفی یاد شده است:
الف) سوم
صفر ۵۷ هجریب) پنجم صفر ۵۷ هجری
جمعه، اول
رجب ۵۷ هجرید)
دوشنبه یا
سه شنبه، اول رجب ۵۷ هجری. ولی بیشتر محققان نظریه اول یعنی سوم صفر ۵۷هـ را پذیرفته‌اند.
امام محمد باقر (علیه‌السّلام) از جانب
پدر و نیز
مادر به
شجره نبوت منتهی می‌گردد. ایشان نخستین مولودی هستند که در خاندان علویان از جمع دو دریای امامت (
نسل حسن بن علی (علیه‌السّلام) و
حسین بن علی (علیه‌السّلام) ) تولد یافتپدر ایشان علی بن الحسین زین العابدین (علیه‌السّلام) و مادر آن بزرگوار،
ام عبدالله (
فاطمه)، دختر امام حسن مجتبی (برخی منابع، ام عبدالله، فاطمه را فرزند حسن مثنی (حسن بن حسن) دانسته‌اند)(علیه‌السّلام) می‌باشد. در پاکی و صداقت‌ام عبدالله (فاطمه) مادر امام باقر (علیه‌السّلام) همین بس که به ایشان لقب «
صدیقه» دادند امام باقر (علیه‌السّلام) مادر بزرگوار خویش را چنین توصیف کرده است:
«روزی مادرم کنار دیواری نشسته بود، ناگهان دیوار در معرض ویرانی قرار گرفت، مادرم
دست بر سینه دیوار گذاشت و گفت، به حق
مصطفی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم
سوگند، اجازه فرو ریختن نداری دیوار ثابت ماند تا مادرم از آنجا دور شد، سپس دیوار فرو ریخت
محمد نامی است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از دیرزمان برای ایشان برگزیده بود.
جابر بن عبدالله انصاری یکی از
اصحاب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) افتخار پیدا کرد که سلام رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به امام باقر (علیه‌السّلام) برساند. از بیان ایشان استفاده می‌شود که نامگذاری امام باقر (علیه‌السّلام) به وسیله پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) صورت گرفته است.
کنیه آن حضرت
ابوجعفر است و جز این کنیه‌ای برای وی نقل نکرده‌اند
ادامه
